Disleksi olan çocuklarda zihin teorisi bozukluğu

Abstract

Zihin teorisi bozuklukları, Baron-Cohen tarafından otizm ve diğer gelişimsel yetersizliklerde açıklanmıştır (Baron-Cohen, Leslie&Frith, 1985). Otizmli çocuklarda diğer kişilerin duygularını kavrayamama, empati yapamama, beklenti ve eylemlerini, düşüncelerini tahmin edememe, ayrıca sır tutamama gibi problemlerin zihin teorisi bozukluklarıyla doğrudan ilişkili olduğunu belirtmiştir (Frith, 2004; Perner, 1999). Bu alanda yürütülen diğer araştırmalarda şizofreni, otistik, asperger, duyma engelli gibi çevresel iletişim sorununa sahip olan çocuklarda zihin teorisi becerileri, normal seviyede gelişim gösteren çocuklara kıyasla kayda değer ölçüde geri kaldığı saptanmıştır(Yücel, 2008). Zihin teorisi ölçekleri yaşadığımız çağa kadar yürütülmüş pek çok araştırmada farklı biçimlerde kullanılmıştır. Değişik arzu, inanış ve fikirler, bilgiye erişim, yanlış inanç, fikir, duygu gibi gelişen becerilerini değerlendirmek amacıyla `birinci derece yanlış inanç`, `ikinci derece yanlış inanç`, `ironi kavrama` ve `faux pas (gaf yapma, pot kırma)` adlarıyla bilinen idrak yetenekleri literatürde kullanılmış olan ölçütlerdir. Literatüre baktığımızda, disleksi teşhisi konmuş çocuklarda zihin teori becerilerini analiz eden çalışmalar kısıtlıdır. Bu sebeple disleksi teşhisi konmuş çocukların zihin teorisi yetersizliğinin araştırılması bilimsel olarak önem teşkil etmektedir. Disleksi teşhisi konmuş çocukların zihin teorisi yetersizliklerini incelemek bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda ulaşılan sonuçlar değerlendirilerek disleksi teşhisi konmuş çocukların zihin teorisi becerilerinin ilerlemesine fayda sağlayacak programların meydana getirilmesinde kılavuz olması amaçlanmıştır. Araştırma kesitsel bir inceleme olarak gerçekleştirilecektir. Bir olgunun veya örneklemin belirli bir dönemdeki durumunu gözlemlemeyi içeren incelemeler `kesitsel incelemeler` olarak tanımlanır. Bu araştırmanın örneklemini 2019 yılında devlet okuluna devam eden disleksi tanısı konulan çocuklar, bu çocukların velileri ve öğretmenleri arasından seçilen 30 kontrol ve 30 deney grubu oluşturacaktır. Örneklem grubundaki çocuklara gözlerden zihin okuma testi, gaf (faux pas) tanıma testi (çocuk formu), öğrenme güçlüğü belirti tarama testi uygulanacaktır. Ayrıca öğretmenlere öğrenci ile ilgili conner öğretmen değerlendirme ölçeği ve velilere conner veli değerlendirme ölçeği uygulanacaktır. Sonuçlar spss programı kullanılarak değerlendirilecektir.

Mind theory disorders are described by Baron-Cohen in autism and other developmental disabilities (Baron-Cohen, Leslie & Frith, 1985). He stated that problems such as inability to comprehend the emotions, empathy, expectation and actions, thoughts, and secrecy of other people in children with autism are directly related to mental theory disorders (Frith, 2004; Perner, 1999). In other studies conducted in this field, children with mental communication skills such as schizophrenia, autism, asperger and hearing impaired have significantly lower mental theory skills compared to children with normal development (Yücel, 2008).The mind theory scales have been used in many ways in various researches conducted until the present day. Arzu First degree false belief `,` second degree false belief `, kavrama grasping irony` and `faux pas g (faux pas, pot breaking) in order to evaluate developing skills such as different desires, beliefs and ideas, access to information, false beliefs, ideas, emotions The cognitive abilities known as ıyla are the criteria used in the literature.When we look at the literature, there are limited studies analyzing mental theory skills in children diagnosed with dyslexia. Therefore, it is scientifically important to investigate the lack of mental theory of children diagnosed with dyslexia.The aim of this study is to examine the mental theory deficiencies of children diagnosed with dyslexia. The results of the study were evaluated and it was aimed to provide a guide for the development of programs that will help the development of mental theory skills of children diagnosed with dyslexia.The research will be carried out as a cross-sectional study. Investigations that involve observing the status of a case or sample in a given period are defined as `cross-sectional investigations.. The sample of this study will be composed of 30 control and 30 experimental groups selected among children diagnosed with dyslexia in 2019 and their parents and teachers. Mind reading test, faux pas recognition test (child form) and learning difficulties symptom screening test will be applied to the children in the sample group. In addition, conner teacher evaluation scale related to students and conner parent evaluation scale will be applied to teachers. The results will be evaluated using the spss program.