Ruelya (Ruellia spp.)'nın çelikle çoğaltımında farklı çoğaltma ortamları ile oksin konsantrasyonlarının köklenme özellikleri üzerine olan etkilerinin belirlenmesi

Abstract

Ülkemizde çalı formlu bitkiler peyzaj çalışmalarında sıkça kullanılmaktadır. Özellikle çevre düzenlemelerinde zemin ile yüksek boylu bitkiler arasında geçişi sağlamalarından dolayı çalı formlu süs bitkileri tamamlayıcı bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Çevre düzenleme ölçeği küçüldükçe çalı formlu bitkilerin fonksiyonel önemi artmaktadır. Bu bitkiler düzenleme yapılan alanda sirkülasyon yolları taş zeminden ayırmak amacıyla kullanılarak tek düzeliği ortadan kaldırmış olurlar. Çalı türlerinin birçoğu balkon, teras vb. çatı bahçesi oluşumlarında konteynır içerisine alınarak değerlendirilmekte ve güzel bir görünüm sağlamaktadır. Diğer taraftan, bu bitkilerin pek çoğunda üretim tekniği tam olarak bilinmediği için çoğaltma materyali ve anaç bitkiler yurt dışından ithal olarak getirilmekte buda süs bitkileri üretimi yapan firmaların maliyetini artırmaktadır. Bu çalışmada çalı formlu süs bitkilerinden biri olan Ruelya (Ruellia brittoniana) kullanılmıştır. Ilıman ve nemli iklime sahip Güney Amerika ve Meksika' ya özgü çiçekli, küçük bir çalı bitkisi olan Ruellia son zamanlarda peyzaj çalışmalarında sıkça yer verilen pereniyal bir türdür. Araştırma, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesinin ısıtmasız serasında, Ruelya bitkisinin yeşil çeliklerinde köklenme ortamları ile oksin konsantrasyonunun, çeliklerin köklenme performanslarına etkilerinin saptanabilmesi için gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda, Yalova'da özel bir süs bitkieri işletmesindeki anaç bitkilerden Eylül-Ekim ayları içerisinde alınan çelikler IBA ve NAA gibi farklı sentetik oksin çözeltileriyle muamele edilerek çoğaltma ortamına dikilmiştir. Oksin kaynağı olarak IBA için 500, 1000, 2000, 4000 ppm ve NAA için 250, 500, 1000, 2000 ppm olmak üzere 4'er farklı konsantrasyon belirlenerek bitkilere uygulama yapılmıştır. Çalışmada, çeliklerin köklendirilmesi için perlit, torf+perlit, torf, hindistancevizi torfu (kokopit) ve kum olmak üzere farklı köklendirme ortamları kullanılmıştır. Çelikler saksılara dikilerek, ısıtmasız plastik seraya yerleştirilmiştir. 2 ay süre sonunda sökülen çelikler üzerinde bazı kalite parametreleri incelenmiştir. Bunlar; canlılık oranı (%), köklenme süresi (gün), çelik ağırlığı (g), köklenme oranı (%), kök uzunluğu (cm/kök), kök yoğunluğu (0-4 skalası), sürme oranı (%), sürgün sayısı (adet/çelik), sürgün uzunluğu (cm/sürgün)'dur. Anahtar sözcükler: Ruellia brittoniana, Oksin, Çelikle Üretim, Köklenme Oranı

In our country, shrub-shaped plants are frequently used in landscaping. Shrub-shaped ornamental plants are a complementary element since they provide the transition between ground and tall plants especially in environmental arrangements. As the scale of landscaping decreases, the importance of shrubs increases. They are used in order to disrupt the monotony of the flattening on the ground of the regulated area, creating a ripple.Many types of shrubs can grow in pots and provide stunning views on terraces or courtyards. On the other hand, since the production technique is not known in most of these plants, propagation material and rootstock plants are imported from abroad and this increases the cost of the firms producing ornamental plants. In this study, one of the shrub-shaped ornamental plants Ruelya (Ruellia brittoniana) will be used. Ruellia, a small flowering shrub, native to South America and Mexico, with a mild and humid climate, is a popular perennial species. The research was carried out in order to determine the effects of rooting media and auxin concentration on the rooting performance of cuttings in green cuttings of Ruelya plant in unheated greenhouse of Faculty of Agriculture, Çanakkale Onsekiz Mart University. In this context, the cuttings taken from the root crops in a private ornamental plant in Yalova in September-October were treated with different synthetic auxin solutions such as IBA and NAA and planted in the propagation medium. 4 different concentrations were determined as 500, 1000, 2000, 4000 ppm for IBA and 250, 500, 1000, 2000 ppm for NAA as the auxin source. In this study, different rooting environments such as perlite, peat + perlite, peat, coconut peat (cocopite) and sand were used for rooting the cuttings. Cuttings were stitched in styrofoam crates and placed in unheated plastic greenhouse. At the end of 2 months, some quality parameters were examined on the cutting that was removed. These; viability rate (%), callus forming rate (%), steel weight (g), rooting rate (%), root length (cm / root), root density (0-4 scale), plowing rate (%), number of shoots (pcs / cutting), shoot length (cm / shoot) is.Keywords: Ruellia brittoniana, Auxin, Propagation With Cuttings, Rooting Percentage