Çanakkale koyunculuğunda genetik ıslah özellikleri için ekonomik değerlerin tahmini

Abstract

Çanakkale yöresinde yetiştirilen koyun ırkları farklı üretim sistemlerinden oluşmaktadır. Kıvırcık ve Sakız ırkında ekstansif ve yarı ekstansif üretim sistemi uygulanırken Tahirova ve Karacabey Merinosunda entansif ve yarı entansif üretim sistemi uygulanmaktadır. Bu üretim sistemlerini oransal olarak kıyaslayabilmek için biyolojik ve teknik parametrelerde mümkün olduğunca gerçeğe yakın ideal bir sistem varsayılmıştır.Bu çalışmada, Kıvırcık ırkına ait veriler literatürden derlenirken Sakız, Tahirova ve Karacabey Merinosu verileri T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı (TOB) Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) tarafından desteklenen 'Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Ülkesel Projesi'kapsamında yürütülen 'Çanakkale İli Halk Elinde Sakız, Tahirova ve Karacabey Merinosu Koyunu Islahı Alt Projeleri' verilerinden faydalanılmıştır. Süt verimlerinin tahmininde Çanakkale Damızlık Koyun Keçi Yetiştiriciler Birliği (DKKYB) tarafından toplanan faturalardan elde edilen satılan süt miktarları ile emzirme döneminde üretilen süt miktarının bulunması amacıyla ilgili proje verilerinden hesaplanan ortalama günlük canlı ağırlık artışları (GCAA ) baz alınmıştır. Birim fiyatlarda güncel piyasa değerlerinden faydalanılmıştır. Araştırma bulguları sonucunda biyolojik ve teknik parametreler ile ürün ve girdilerin piyasa fiyatlarına göre hesaplanmış net gelirleri sırasıyla İdeal, Kıvırcık, Sakız, Tahirova ve Karacabey Merinosunda 782,15 TL, 418,56 TL, 558,46 TL, 647,69 TL ve 688,87 TL bulunmuştur. İlkine kuzulama yaşı (İKY), iki kuzulama arası süre (İKAS), doğuran koyun başına doğan kuzu sayısı (DKBDKS), kuzu ölüm oranı (KÖO), günlük canlı ağırlık artışı (GCAA), anaç canlı ağırlığı (ACA), koyun başına süt verimi (KBSV) ve koyun başına yapağı verimi (KBYV) parametrelerinde yapılan %1'lik iyileşmenin koyun başına net gelire yansıması ve ekonomik değerleri İdealde sırasıyla 782,69;0,53, 793,78;11,63, 792,05;9,90, 782,67;0,52, 790,61;8,46, 785,22;3,07, 788,64;6,49 ve 782,23;0,08 olarak bulunmuştur. Standartlaştırılmış ekonomik katsayılar ise İKY, İKAS, DKBDKS, KÖO, GCAA, ACA, KBSV ve KBYV özelliklerinde İdeal değerde sırasıyla 0,06, 1,01 0,97 0,01 0,59, 0,20, 3,41 ve 0,01 olarak saptanmıştır.Tüm bu bulgular ışığında bakılan biyolojik ve teknik parametrelerdeki iyileşmenin Karacabey Merinosunda ön plana çıktığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak Karacabey Merinosunda yapılacak olan yeterli bakım, besleme ve ıslah çalışmalarıyla genetik ilerleme sağlanabileceği görülmektedir.Anahtar sözcükler: Biyoekonomik Özellikler, Fonksiyonel Özellikler, Karacabey Merinosu, Ekonomik Katsayı.

Production systems consist of different sheep breeds in the region of Çanakkale. The race in kivircik and sakiz extensive and semi-extensive production system when applied to Karacabey Merinos and Tahirova in intensive and semi-intensive production system is implemented. This biological and technical production systems to be able to compare the parameters proportionally as possible in true-to-ideal system is assumed.In this study, while the data of Kıvırcık breed were collected from literature, the data of Sakız, Tahirova and Karacabey Merinos were carried out 'within the framework of `Territorial Sakız, Tahirova and Karacabey Merinos Breeding under Field conditions in Çanakkale`, which was supported by the Ministry of Agriculture and Forestry, The estimate of milk yields was based on the GCAA calculated from the project data on the quantities of milk sold obtained from invoices collected by DKKYB in Çanakkale. Has benefited from the current market value in the unit price. As a result of the research findings, net income of biological and technical parameters and products and inputs calculated according to market prices were found to be 782,15 TL, 418,56 TL, 558,46 TL, 647,69 TL and 688,87 TL in İdeal, Kıvırcık, Sakız, Tahirova and Karacabey Merinos, respectively. The 1% improvement in first lambing age (FLA), duration of betwen two lambing (DBTL), litter size (LS), lamb mortalite rate (LMR), avarage weight gain (ADWG), maternal body weight (MBW), milk yield sheep (MYS) and wool yield sheep (WYS) parameters is reflected in net income per sheep and economic values Ideally 782,69;0,53, 793,78;11,63, 792,05;9,90, 782,67;0,52, 790,61;8,46, 785,22;3,07, 788,64;6,49 and 782,23;0,08. The standardized economic weights are at the Ideal value in İKY, İKAS, DKBDKS, KÖO, GCAA, ACA, KBSV and KBYV properties respectively 0,06, 1,01 0,97 0,01 0,59, 0,20, 3,41 and was found to be 0,01. In the light of all these findings, it was determined that the improvement in biological and technical parameters was observed in Karacabey Merino.As a result, genetic improvement can be achieved by adequate care, feeding and breeding studies in Karacabey Merino.Keywords: Bioeconomic Traits, Functional Traits, Karacabey Merino, Economic Weight.