Çeltikte darıcan türlerinin (Echinochloa spp.) mücadelesinin geliştirilmesi

Abstract

Çeltik, çok geniş alanlarda ekilmemesine rağmen Türkiye için önem taşıyan bir kültür bitkisidir. Çeltikte verimi kısıtlayan unsurların arasında yabancıotlar önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle darıcanlar (Echinochloa spp.) gittikçe daha fazla mesele teşkil etmeye başlamıştır. Yaygın darıcanın (E. cruss-galli) yanı sıra diğer bazı darıcan türleri de artış göstermektedir. Planlı bir yabancıot mücadelesi yapabilmek ve mücadele tekniklerini geliştirebilmek için topraktaki tohum rezervi önemli bir unsurdur. Bu çalışmada tohum rezervindeki türler tespit edilmeye çalışılmış ve gittikçe daha fazla yayılan çeltiksi darıcan (E. oryzoides) ve geçci darıcana (E. oryzicola) karşı kullanılabilecek alternatif herbisitler araştırılmıştır. Tohum rezervi çalışmaları Biga ilçesinde (Çanakkale) hasattan sonra 2019 yılında yürütülmüştür. Tesadüfi olarak belirlenen dört farklı çeltik tarlasından, 0-2,5 cm, 2,5-5 cm, 5-10 cm ve 10-20 cm toprak profilinden örnekler alınmış, laboratuvarda içerisindeki tohumlar elde edilmiştir. Yapılan çalışma sonucu 703 adet tohum elde edilmiştir. Teşhis sonucu altı familyadan sekiz bitki türü tespit edilmiştir. Teşhis edilen tohumlar arasında en yüksek yoğunluğu %74 ile darıcan türleri oluşturmuştur. Herbisit denemeleri Gönen ilçesinde (Balıkesir), baskın türler olarak çeltiksi darıcan ve geçci darıcan bulunan bir bölgede yapılmıştır. Herbisitler yabancıotların 2-4 yapraklı döneminde tek sefer uygulanmış ve Profoxydimin 100 ml/da dozu %89, Quincloracın 150 ml/da ve 300 ml/da dozları %90 etkili olmuştur. Tohum rezervindeki darıcan tohumlarının bolluğu, darıcan türlerinin mesele olmaya devam edeceğini ve yabancıot çalışmalarının bu türler üzerine yoğunlaştırılması gerektiği kanaatine varılmıştır.

Paddy rice is an important crop for Turkey although it has not been cultivated in large areas. Weeds are among foremost bottlenecks in rice yield. Especially barnyardgrasses (Echinochloa spp.) are becoming bigger problem. Not only common barnyardgrass (E. cruss-galli) but also some other barnyardgrass species have increased. Knowledge on soil seedbank is an important element of improving and planning weed control activities. In this study, alternative herbicides were investigated against the spreading barnyardgrass species such as E. oryzoides (early watergrass) and E. oryzicola (late watergrass) and the soil seed bank is studied to be determined weed species that can be problem. Seed bank studies were carried out after harvest in the Biga district of the Çanakkale Province in 2019. Fourty-eight soil samples were collected from four randomly determined rice fields, from 0-2,5 cm, 2,5-5 cm, 5-10 cm and 10-20 cm soil profiles, which are processed in the laboratory. As a result of the study, 703 seeds and eight species from six plant families were determined. Among the identified seeds, Echinochloa spp. (barnyardgrass) had the highest density with %74. Herbicide studies were carried out in a field with E. oryzoides and E. oryzicola as the dominant species in the Gonen District in the Balıkesir Province. Herbicides were applied once in the 2-4 leaf stage of the weeds and the effects were observed 10 and 70 days after the application. As a result of the observations on the 10th and 70th days, the dose of Profoxydim 100 ml/da was %89 and %83,3; the dose of Quinclorac 150 ml/da was %90 and %85,7; the dose of Quinclorac 300 ml/da was %90 and %96 effective.