Kişisel özellikler ile örgütsel davranış boyutları ve tükenmişlik düzeyi arasındaki ilişki : Orman ürünleri işletmesi örneği

Abstract

Çalışmada, levha sanayinde çalışanların kişilik özellikleri, örgütsel vatandaşlık davranış gösterme sıklıkları ve tükenmişlik düzeyleri; kişilik, örgütsel vatandaşlık davranış ve tükenmişlik boyutlarının alt boyutları demografik özelliklere (cinsiyet, medeni durum, yaş, işletmedeki pozisyon, eğitim durumu, gelir ve işletmedeki çalışmasüresi) göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterip göstermediği; kişilik boyutu ve alt boyutları ile örgütsel vatandaşlık davranış boyutu ve alt boyutları ve tükenmişlik ve alt boyutları arasında bir ilişki olup olmadığı; ve kişiliğin ve alt boyutlarının örgütsel vatandaşlık ve tükenmişlik ve alt boyutlarına etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma evrenini, orman ürünleri sanayi sektöründe faaliyet gösteren ve ulusal ve uluslararası alanda küresel bir güç olan şirketin MDF üretimi yapan tesisindeki çalışanlar oluşturmaktadır. Türkiye ve Dünya'yı etkisi altına Covid-19 hastalığından dolayı çalışma kapsamında 153 çalışana ulaşılmıştır. 140 anket değerlendirmeye alınmıştır. Yöntem olarak genellikle yüz yüze anket yöntemi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, kişilik ve örgütsel vatandaşlık davranış boyutlarının puan ortalaması orta-yüksek ve tükenmiş düzeyi orta düzeyde çıkmıştır. Kişilik, örgütsel vatandaşlık davranış ve tükenmişliğin bazı alt boyutları bazı demografik özelliklere göre farklılık göstermektedir. Beş faktör kişilik ile örgütsel vatandaşlık davranış ve tükenmişlik arasında sırasıyla `orta düzeyde ve pozitif` ve `orta düzeyde ve negatif` yönlü bir ilişki bulunmuştur. Kişilik boyutu alt boyut olarak incelendiğinde, dışadönüklük, uyumluluk, sorumluluk ve deneyime açıklık boyutları ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki; uyumluluk ve sorumluluk ile tükenmişlik düzeyi arasında negatif ve anlamlı bir ilişki; nevrotiklik ile tükenmişlik düzeyi arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Nevrotiklik ile ise örgütsel vatandaşlık davranışı arasında ve dışadönüklük ve gelişime açıklık ile tükenmişlik düzeyi arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Kişilik örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde olumlu yönde etkiye sahipken, tükenmişlik düzeyini ise olumsuz yönde etkilemektedir.Anahtar Kelimeler: Orman Ürünleri Sektörü, Beş Faktör Kişilik, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, Tükenmişlik

The study aimed to: to determine the personality traits, organizational citizenship behavior and burnout levels of employees in the plate industry; to determine whether the sub-dimensions of personality, organizational citizenship behavior and burnout differ statistically significantly according to demographic characteristics (gender, marital status, age, position in the company, education level, income and working time in the company); to determine whether there is a relationship between personality dimension and sub-dimensions and organizational citizenship behavior dimension and sub-dimensions, burnout and sub-dimensions; and to determine the effects ofpersonality and its sub-dimensions on organizational citizenship and burnout and their sub-dimensions. The universe of research consists of the employees in the MDF production facility of the company, which is a global power in the forest products industry sector. Due to the Covid-19 disease, 153 employees were reached within thescope of the study.140 questionnaires were evaluated. As a method, face to face questionnaire method was generally used. As a result of the study, the average score of personality and organizational citizenship behavior dimensions was medium-high and the level of burnout was medium. Some sub-dimensions of personality, organizational citizenship behavior and burnout differ according to some demographic characteristics. A moderate and positive and moderate and negative relationships were found between the five factor personality and `organizational citizenship behavior and burnout`, respectively. When the personality dimension is examined as a sub-dimension, there is a positive and significant relationship between the dimensions of extraversion, agreeableness, conscientiousneesand openness to experience and organizational citizenship behavior; a negative and significant relationship between agreeableness and conscientiousnees and burnout level; while there is a positive and significant relationship between neuroticism and burnout level, there is no significant relationship between neuroticism andorganizational citizenship behavior, and between extraversion and openness to experience and burnout level. While personality has a positive effect on organizational citizenship behavior, personality affects the level of burnout negatively. Key Words: Forest Products Industry, Five Factor Personality, Organizational Citizenship Behavior, Burnout