Dolar kuru ve Bist100 endeksi arasındaki ilişkinin tespitine yönelik bir analiz

Abstract

Bu çalışmada Bist100 endeksi ile seçilen döviz kurları dolar ve Euro) arasındakinedensellik işlenmiştir. Çalışmaya bağımlı değişken olarak BİST100 endeksi bağımsızdeğişkenler olarak döviz kuru ve Euro kuru dahil edilmiştir. Çalışmada kullanılan veriler aylıkveriler olup TCMB sitesinin web sayfasından elde edilmiştir. Verilerin analiz edilmesi vemodelin kurulması e views ekonometrik analiz programı ile yapılmıştır.Çalışmada kullanılan seriler zaman serileridir. Dolayısı ile serilerin modele dahiledilebilmesi için öncelikle durağanlaştırılması aşaması tamamlanmıştır. Ancak verilerindurağanlaştırılması uzun dönemde birbirlerine olan etkilerini elde etme açısından veri kaybınaneden olmaktadır. Bundan dolayı VAR modeli kurulduktan sonra uzun dönemdeki sapmalarıgörebilmek için vektör hata düzeltme modeli ve değişkenler arasında var olan nedensellikilişkisini ortaya koyabilmek için Gragner nedensellik analizi yapılmıştır. Elde edilen bulgularagöre BİST 100 endeksinden diğer değişkenlere doğru tek yönlü bir nedenselliğin olduğugözlemlenmiştir.Anahtar Kelimeler Vektör Hata Modeli, VAR Modeli, Dolar, Bist100, Gragner Nedensellik.

İn this study, the causality between the Bist100 index and the selected exchange rates (USD and Euro) hasbeen studied. BIST100 index as dependent variable in the study, exchange rate and Euro rate wereincluded as independent variables. The data used in the study are monthly data and were obtained from theweb page of the CBRT website. The analysis of the data and the establishment of the model were madewith the e-views econometric analysis program.The series used in the study are time series. Therefore, in order for the series to be included in the model,firstly, the stationarization phase was completed. However, the stagnation of data causes data loss in termsof obtaining their effects on each other in the long term. Therefore, after the VAR model was established,Gragner causality analysis was performed to reveal the causality relationship between the vector errorcorrection model and the variables in order to see the long-term deviations. According to the findings, ithas been observed that there is a one-way causality from BIST 100 index to other variables.Key Wodrs: Dolar, Bist100, VAR Model, VECM, Variance Decomposition Function, Granger Causality