Erken Demir Çağı'nda Doğu Ege'de pişmiş toprak figürin üretimi

Abstract

Erken Demir Çağ'da Doğu Ege bölgesinde üretilmiş olan pişmiş toprak figürinlerin incelendiği tez çalışmasında Doğu Ege'deki etkileşimin açıklanması amaçlanmıştır. Bu tez çalışmasında `Doğu Ege'de genel bir etkileşim var mıydı? Doğu Ege sınırını oluşturan bölgeler birbirleriyle ne kadar etkileşim halindeydi? Bu bölgedeki atölyeler yerel bir geleneğe sahip miydi? Arkaik dönemdeki üretim geleneği Geometrik Dönem 'den mi geldi?` sorularına yanıt aranmıştır. Bu dönem ile ilgili gerçekleştirilen kazı çalışmalarında ele geçen Erken Demir Çağ pişmiş toprak figürin buluntusu oldukça az sayıdadır. Altı bölümden oluşan tezde Doğu Ege ile sınırlandırılan alan Rhodos, Kos, Samos, Khios ve Batı Anadolu'yu (Klaros, Ephesos Artemis Tapınağı, Miletos ve Erythrai) kapsamaktadır. Öncelikle bu bölgelerden ele geçen figürinlerin bulundukları alanlardan bahsedilmiştir ve figürinler teknik, stilistik ve ikonografik olarak değerlendirilmiştir. Ardından bu figürinlerin komşu bölgelerle kıyaslamaları yapılmıştır. Köken ve etkileşim bölümünü oluşturan kısımda ise figürin üretiminde Kıbrıs, Girit, Yunanistan ve önceki çağlardaki figürin gelenekleri ile olan benzerlik ve farklılıklar tartışılmıştır. Sonuç kısmında ise Girit ve Kıbrıs'ta kullanılan figürin tiplerinin ve tekniklerinin Doğu Ege'de benzerlerinin görülmesinin Kıbrıs ve Girit etkisine işaret ettiği anlaşılmıştır. Ancak Doğu Ege'ye özgü bir bütünlüğün olmadığı fikrine ulaşılmıştır. Ek olarak önceki dönemlerdeki figürin geleneğinin sürekliliği saptanmıştır. Çalışma esnasında doğrudan Erken Demir Çağı'yla ya da bu dönemin figürin geleneğiyle ilgili yayının sınırlı olmasından ve figürinlerin az sayıda ve farklı yerlerden parçalar halinde ele geçmiş olması gibi sebeplerden dolayı sonuçların yeni bulgularla değişebileceğini de belirtmek gerekir.

In the thesis study, which examined the terracotta figurines produced in the Eastern Aegean region in the Early Iron Age, it was aimed to explain the interaction in the Eastern Aegean. In this thesis study is sought an answer to the questions of `Was there a general interaction in the Eastern Aegean? How much were the regions that formed the Eastern Aegean border in interaction with each other? Did the atelier in this area have a local tradition? Did the manufacturing tradition in the Archaic period come from the Geometric Period?`. The Early Iron Age terracotta figurines found during the excavations related to this period are very few. In the thesis consisting of six chapters, the area limited by the Eastern Aegean covers Rhodos, Kos, Samos, Chios and Western Anatolia (Claros, Ephesus Temple of Artemis, Miletos and Erythrai). First of all, the areas where the figurines were found in these regions were mentioned and the figurines were evaluated technically, stylistically and iconographically. Then, comparisons of these figurines with neighboring regions were made. In the origin and interaction section, the similarities and differences in figurine production with the figurine traditions of Cyprus, Crete, Greece and previous ages are discussed. In the conclusion section, it was understood that the first use of wheels in zoomorphic figurines and the skirt of `woman / goddess figurines with raised arms` in the Bronze Age and Crete, points to the Cretan influence in the figurine tradition and the continuity from the Bronze Age and the appearance of cavalry figurines and bell-shaped figurines in the Eastern Aegean, points to the Cypriot influence in the figurine tradition. In Greece, while Rhodes and Kos influences were especially striking, traces of Crete and Cyprus influence were also observed. As a result, while it is possible to talk about the influence of Cyprus and Crete throughout the Eastern Aegean, it has been reached the idea that there is no unity specific to the Eastern Aegean. It should also be noted that the results may change with new findings due to the limited publication of the Early Iron Age or the figurine tradition of this period and the figurines being found from different places, in fragments and in small numbers.