Bitcoin ve seçili endeksler arasındaki dinamik ilişkilerin ekonometrik analizi

Abstract

2008 itibariyle hayatımıza giren ve bilinirliği günden güne artan Bitcoin insanların ilgisini oldukça fazla çekmektedir. En büyük sorunsallardan bir tanesi Bitcoin'e ne olarak bakılacağı konusudur. Bir yatırım aracı olarak değerlendir mi gerekir ya da ileride bir rezerv para olacak mı soruları sürekli sorulagelmektedir. Bitcoin'im yapısına ilişkin bir çok çalışma yapılsa da ekonomik etkisi henüz yeni bir kavram olduğu için anlaşılamamaktadır. Bu çalışmanın amacı Bitcoin ile BİST100, NASDAQ 100, NYSE 100 ve Dolar kuru endeksleri arasındaki dinamik ilişkiyi ekonometrik olarak analiz etmektir. Tezin zaman aralığı 1 Ocak 2017 ve 10 Mart 2022 olarak belirlenmiştir. Analiz için ilk olarak durağanlığın sağlanması için birim kök testlerinden (ADF, PP, KPSS, ZA, FADF ve FFFFF ADF) yararlanılmıştır. Birim kök test sonuçlarına göre Otoregresif Koşullu Değişen Varyans Modelleri (ARCH) kullanılmıştır. Daha sonra Genelleştirilmiş Otoregresif Koşullu Değişen Varyans (GARCH-EGARCH) ve Dinamik Koşullu Korelasyon Testi (DCC GARCH) yapılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde borsa kavramı detaylı olarak irdelenmiş, Türkiye'de BİST 100 yapısı ve seçili endeksler olan NASDAQ 100 ve NYSE 100 yapısı analiz edilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde para kavramı ve tarihçesinden bahsedilerek, takas ekonomisinden dijital paralara kadar olan bölüm değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde çalışmada kullanılan serilerin açıklamaları ile birlikte çalışmada kullanılan ekonometrik yöntemler açıklanmıştır. Dördüncü ve son bölümde ise çalışmaya uygulanan test ve model sonuçları açıklanarak bir değerlendirme yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda DCC GARCH modelinin çıktıları analiz edildiğinde Bitcoin ile BİST 100 ve Dolar kuru arasında istatistiksel olarak anlamlı bir dinamik koşullu korelasyon çıkmazken, Bitcoin ile NASDAQ 100 arasında negatif yönlü ve Bitcoin ile NYSE 100 arasında da pozitif yönlü ve anlamlı bir dinamik koşullu korelasyon elde edilmiştir.

Bitcoin, which entered our lives as of 2008 and whose awareness is increasing day by day, attracts the attention of people. One of the biggest problems is how to look at Bitcoin. Questions are constantly being asked whether it should be considered as an investment tool or whether it will be a reserve currency in the future. Although there are many studies on the structure of Bitcoin, its economic impact is not yet understood as it is a new concept. The aim of this study is to econometrically analyze the dynamic relationship between Bitcoin and BIST100, NASDAQ 100, NYSE 100 and Dollar rate indices. The time interval of the thesis is determined as January 1, 2017 and March 10, 2022. For the analysis, firstly, unit root tests (ADF, PP, KPSS, ZA, FADF and FFFFF ADF) were used to ensure stationarity. According to the unit root test results, Autoregressive Conditional Variance Models (ARCH) were used. Then, Generalized Autoregressive Conditional Variance of Variance (GARCH-EGARCH) and Dynamic Conditional Correlation Test (DCC GARCH) were performed. In the first chapter of the study, the concept of stock market is examined in detail, the BIST 100 structure in Turkey and the NASDAQ 100 and NYSE 100 structure, which are selected indices, are analyzed. In the second chapter of the study, the concept of money and its history are mentioned and the section from barter economy to digital currencies is evaluated. In the third chapter, the econometric methods used in the study are explained together with the explanations of the series used in the study. In the fourth and last chapter, an evaluation was made by explaining the test and model results applied to the study. As a result of the study, when the outputs of the DCC GARCH model are analyzed, there is no statistically significant dynamic conditional correlation between Bitcoin and BIST 100 and the Dollar rate, while a negative and significant dynamic conditional correlation between Bitcoin and NASDAQ 100, and a positive and significant dynamic conditional correlation between Bitcoin and NYSE 100.