Davranışsal ekonomi açısından tasarruf eğilimi analizi: Manisa ili örneği

Abstract

Tasarruf olgusu geçmişten günümüze ekonomide büyük bir öneme sahip olmuş ve üzerinde çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bugüne kadar yapılan çalışmalarda tasarruf fonksiyonuyla ilgili çok sayıda model kurulmuş ve analizler gerçekleştirilmiştir. Ancak tasarruf olgusu ile ilgili çalışmalara bakıldığında ana akım iktisadın hakim olduğu ve bireylerin rasyonel insan olarak ele alındığı görülmüştür. Bu çalışmada tasarruf olgusuna bireylerin içinde bulunduğu toplumdan etkilendiği başka bir deyişle bireylerin davranışlarında duygusal, bilişsel ve sosyal etkilerin de bulunduğunu ifade eden davranışsal iktisat perspektifinde bakılmıştır. Tasarruf kavramı ekonomik büyümenin sağlanması ve gelişmesi için dünya ekonomilerinin de üzerinde durduğu konulardan biridir. Türkiye açısından bakıldığında ise, yüksek tüketim eğilimi ve düşük tasarruf eğilimi dikkat çekmiştir. Uzun yıllardır hakim olan düşük tasarruf sorunu beraberinde ciddi ekonomik sorunları da beraberinde getirmiştir. Nitekim tasarruf hakkında kurulan hipotezlerin bireyin davranışlarını ve sosyal bir varlık olduğunu göz ardı etmesi sebebiyle çalışmamızda ana akım iktisatta önemli bir yeri olan tasarruf olgusu iktisat ve psikoloji bilimini birleştiren davranışsal iktisadın bakış açısı ile incelenmiştir. Bireylerin sahip olduğu gelirin ne kadarlık kısmını tüketip ne kadarlık kısmını tasarruf edeceği mikro iktisadın inceleme alanıdır. Ancak makro iktisadi açıdan da tasarruf kavramının önemi büyüktür. Bunun sebebi gerçekleşen tasarrufun ülke ekonomisinin büyümesine genişlemesine katkı sağlaması, tasarruf oranının düşük olduğu durumlarda ise durgunluğa yol açmasıdır. Dolayısıyla makro ekonominin başlangıcından bu tarafa tasarruf ile ilgili çok sayıda teori ortaya atılmıştır. Tüm bu teoriler dikkate alınarak yapılan analizde diğer çalışmalardan farklı olarak birey karar verme sürecinde içinde bulunduğu toplum, duygu durumu, yaş, cinsiyet gibi sübjektif faktörlerden etkilenen sosyal bir varlık olarak ele alınmıştır. Bireylerin tasarruf davranışlarının analiz edilmesi ve sonucunda daha doğru modeller üzerinde çalışmak ülke ekonomisinin gelişmesi için gereklidir.

The phenomenon of saving has had a great importance in the economy from the past to the present and various studies have been carried out on it. In the studies carried out to date, many models related to the savings function have been established and analyzes have been carried out. However, when we look at the studies on the savings phenomenon, it is seen that the mainstream economics is dominant and individuals are considered as rational people. In this study, the phenomenon of saving is examined from the perspective of behavioral economics, which states that individuals are affected by the society they live in, in other words, there are emotional, cognitive and social effects on the behavior of individuals. The concept of saving is one of the issues that the world economies focus on in order to ensure economic growth and development. From Turkey's point of view, the high consumption tendency and low saving tendency draw attention. The low savings problem, which has been dominant for many years, has brought along serious economic problems. As a matter of fact, since the hypotheses about saving ignore the behavior of the individual and that he is a social being, the phenomenon of saving, which has an important place in mainstream economics, has been examined from the perspective of behavioral economics, which combines economics and psychology.