Türkiye Azerbaycan dış ticaret ilişkileri ve Azerbaycan ticaret kültürünün önemi

Abstract

Türkiye ve Azerbaycan arasındaki ilişkiler mahiyeti gereğince çok boyutlu bir niteliğe sahip olup; iki ülkenin birbirini `kardeş` olarak değerlendirmesi bu ilişkilerin bugününü ve geleceğini etkilemektedir. Söz konusu çok boyutluluğun önemli yönlerinden birisin de ülkeler arası ikili ekonomik ilişkiler oluşturmaktadır. İki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerde karşılıklı yatırımlar ve dış ticaret hacimleri her ne kadar istenilen seviyede olmasa dahi, Azerbaycan'ın bağımsızlığının ilk dönemine göre ciddi bir artıştan söz edilebilmektedir. İki ülke arasında günümüze dek imzalanan stratejik ortaklık ve yatırım anlaşmalarıyla ikili ekonomik ilişkileri pozitif yönde farklı bir boyuta taşınmıştır. Bu araştırmanın amacı, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin siyasal, ekonomik ve demografik yapısı hakkında bilgi vermek, Azerbaycan dış ticaret kültürünü incelemek, Türkiye ve Azerbaycan arasındaki dış ticaret ilişkilerinin değerlendirilmesi ve Türkiye ile Azerbaycan'ın dış ticaret yoğunluğunun ölçümlenmesidir. Bu kapsamda bu araştırma üç bölümden oluşmaktadır. Araştırmanın birinci bölümünde Azerbaycan hakkında genel bilgiler verilmiştir. İkinci bölümünde Azerbaycan dış ticaret kültürü detaylı bir şekilde incelenmiştir. Üçüncü bölümde Türkiye ile Azerbaycan arasındaki dış ticaret ilişkileri değerlendirilmiştir ve Türkiye ile Azerbaycan arasındaki dış ticaret yoğunluğu analiz edilmiştir. Sonuç olarak Türkiye ile Azerbaycan'ın ikili ilişkilerinin kardeşlik statüsünde olması iki ülke arasında siyasal, askeri, kültürel ve ekonomik gibi birçok alanda stratejik ortaklıklarda bulunmalarına sebep olmaktadır. Her ne kadar Azerbaycan'ın bağımsızlığının ilk yıllarında iki ülke arasında ekonomik ilişkilerin yerine siyasi ilişkiler daha ön planda olsa da ekonomik ilişkiler özellikle son 10 yılda gelişim göstermiş, gerçekleştirilen çeşitli girişimler sayesinde iki ülke arasında dış ticaret ilişkileri de gelişim göstermiştir. Nitekim bu araştırmada yapılan dış ticaret yoğunluğu endeksi bu sonucu doğrular niteliktedir. Anahtar Kelimeler: Türkiye, Azerbaycan, Dış Ticaret, Ticaret Kültürü, Dış Ticaret Endeksi

The relations between Turkey and Azerbaijan have a multidimensional nature due to their nature, and the fact that the two countries consider each other as `brothers` affects the present and future of these relations. One of the important aspects of this multidimensionality is the formation of bilateral economic relations between countries. Although mutual investments and foreign trade volumes in the economic relations between the two countries are not at the desired level, it can be mentioned that there has been a serious increase compared to the first period of Azerbaijan's independence. With the strategic partnership and investment agreements signed between the two countries to date, bilateral economic relations have moved to a different dimension. The purpose of this research is to give information about the political, economic and demographic structure of the Republic of Azerbaijan, to examine the foreign trade culture of Azerbaijan, to evaluate the foreign trade relations between Turkey and Azerbaijan and to measure the foreign trade intensity of Turkey and Azerbaijan. In this context, this research consists of three parts. In the first part of the research, general information about Azerbaijan is given. In the second part of the research, the foreign trade culture of Azerbaijan was examined in detail. In the third part, the foreign trade relations between Turkey and Azerbaijan were evaluated and the foreign trade density between Turkey and Azerbaijan was analyzed. As a result, the fact that the bilateral relations of Turkey and Azerbaijan are in the status of brotherhood causes them to have strategic partnerships in many fields such a political, military, cultural and economic between the two countries. Although political relations were more important than economic relations between the two countries in the first years of Azerbaijan's independence, economic relations have developed especially in the last 10 years, and foreign trade relations between the two countries have also developed through various initiatives. Indeed, the foreign trade intensity index conducted in this study also confirms this result. Keywords: Turkey, Azerbaijan, Foreign Trade, Trade Culture, Foreign Trade Index