Banka kredilerinin dış ticaret üzerindeki etkileri: Konvansiyonel ve katılım bankaları açısından değerledirilmesi

Abstract

Katılım bankacılığı hem dünyada hem de Türkiye'de hızlı bir şekildegelişmektedir. Sermaye katılımı esasına dayalı olarak faaliyetlerini gerçekleştirilenkatılım bankacılığı, dini inançlar nedeniyle atıl duran fonları finansal sistemeaktarılmasına imkân sağlamaktadır. Tahsis edilen fonlar üretim ve ticaret içinkullanılmakta, bu durum verimliliği ve yatırımları arttırmaktadır. Literatürde katılımbankacılığı ve ekonomik büyüme düzlemindeki ilişkiyi inceleyen çok fazla çalışmabulunmasına rağmen, katılım bankacılığının ekonomik büyümenin önemli bir iticigücünü oluşturan ihracat üzerindeki etkisine odaklanan kısıtlı sayıda çalışmabulunmaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, 2005:12-2020:09 dönemi içinTürkiye'de katılım bankacılığının dış ticaret üzerindeki etkisinin incelenmesidir.Bu çalışmada katılım bankacılığının dış ticaret üzerindeki etkisininincelenmesinde, kısa ve uzun dönem katsayı tahmin sonuçlarının elde edilmesineimkân sağlayan dağıtılmış gecikmeli otoregresif model (ARDL) kullanılmıştır.Analizden elde edilen sonuçlar, uzun dönemde mevduat ve katılım bankaları kredihacminin dış ticaret hacimlerinde pozitif yönlü bir etki olduğunu belirtmektedir.Aynı zamanda, mevduat bankalarının ihracata sağladığı katkının katılım bankalarınagöre daha yüksektir. Kısa dönemde ise, mevduat ve katılım bankalarının dış ticaretingelişiminde oynadıkları rolü birbirine benzerdir ve ihracata pozitif katkısağlamaktadır.Elde edilen bulgular, katılım bankalarının İslami fonları finans piyasasınaçektiğini ve reel sektöre olumlu katkılar sağladığını göstermektedir. Dolayısıylakatılım bankacılığının gelişimini sağlayacak politikaların uygulanması, genelekonominin sürdürülebilirlik ilkesi doğrultusunda oldukça fazla öneme sahiptir.Anahtar Kelimeler: Katılım bankacılığı, Dış ticaret, İhracat, Finansal sektör, ARDL yöntemi

Participation banking is developing rapidly both in the world and inTurkey. Participation banking, which operates based on equity capital, enables totransfer idle funds due to religious beliefs to the financial system. The allocatedfunds are used for production and trade, which increases productivity andinvestments. Although there are many studies in the literature examining therelationship between participation banking and economic growth, there are limitedstudies focusing on the effect of participation banking on exports, which is animportant driver factor of economic growth. In this direction, the purpose of thethesis is to investigate the impact of participation banking on foreign trade in Turkeyfor the period 2005:12-2020:09.In the thesis, the autoregressive lag-distributed model (ARDL) to enableshort-run and long-run estimation results is used to analyze the role of participationbanking on foreign trade. The results indicate that deposit and participation banks'loan volume have a positive effect on foreign trade in the long-run. However, thecontribution of deposit banks to export is higher than the participation banks. In theshort-run, the role of deposit and participation banks in the development of foreigntrade is similar and they contribute positively to exports.The findings imply that participation banks attract Islamic funds to thefinancial market and make positive contributions to the real sector. Therefore, theimplementation of policies that will ensure the development of participation bankingis important in terms of economic sustainability.Key Words: Participation banking, Foreign trade, Export, Financial sector, ARDL methods