Platon ve Hegel felsefesinde diyalektik kavramı

Abstract

Felsefe tarihi boyunca birçok filozof tarafından ele alınan diyalektik yönteminin, Platon ve Hegel felsefesinde kazanmış olduğu anlam çalışmanın özünü oluşturmaktadır. Platon ve Hegel'de diyalektik, düşünmenin aracıdır. Her iki düşünüre göre diyalektik, varlığın hakikatini ortaya çıkaran bir bilimdir. Diyalektik, Platon'un felsefesinde ideaların bilimi iken, Hegel felsefesinde ise varlığın kendini gerçekleştirmesinin bilimidir.Diyalektik yöntemlerinin incelenmesi sonucunda; Platon'un diyalektiği sorgulamaya dayanan, savdan sava geçerek sonuca ulaşmayı hedefleyen bir yöntemdir. Platon'da diyalektik yöntem; düşünme, anlama, bilme ve inceleme ile sonuca ulaşmamızı sağlayan bir araç olarak görülmektedir. Hegel'in diyalektiği karşıtların birliği üzerine kurulu olup, insan varlığının karşıtları aşarak, evren, doğa ve varlığın birliğine ulaşmasıdır. Bu iki diyalektik anlayışı karşılaştırdığımız zaman, iki düşünürün de diyalektiği felsefenin bütününü kapsamaktadır. Platon ve Hegel diyalektik yöntem olarak bütün ve parça arasındaki ilişkiyi açıklamak bakımından birbirlerinden farklı anlayışları savunmuşlardır. Diyalektik kavramı, Platon'da düşünmenin ideal şekli olan soyut belirlenimken, Hegel'de ise somut ve akılsal belirlenim kazanmıştır. Çalışmamızın amacı; diyalektik kavramının felsefe tarihinde önemini göstermek ve Platon ve Hegel'in diyalektiğe bakış açılarına dair bir çerçeve oluşturmaktır.

The meaning of the dialectical method which has been handled by many philosophers throughout the history of philosophy has gained meaning in the philosophy of Plato and Hegel, constitutes the essence of the study. Dialectics in Plato and Hegel is the tool for thinking. Dialectics, according to both thinkers, is a science that reveals the truth of being. The dialectic is the science of ideas in Plato's philosophy, whereas in Hegel's philosophy it is the science of self-realization.As a result of the examination of dialectical methods; Plato's dialectic is a method based on questioning, aiming to reach a result by passing from thesis to thesis. Dialectical method in Plato; thinking, understanding, knowing and analyzing is seen as a tool that enables us to reach conclusions. Hegel's dialectic is based on the unity of opposites, and it is the reaching of the unity of the universe, nature and being by transcending the opposites of human existence. When we compare these two dialectical conceptions, the dialectic of both thinkers encompasses the whole of philosophy. Plato and Hegel argued different understandings in terms of explaining the relationship between the whole and the part as a dialectical method. The concept of dialectics is abstract determination, which is the ideal form of thinking in Plato, while Hegel has gained concrete and rational determination. The purpose of our study is; to show the importance of the concept of dialectics in the history of philosophy and to create a framework that is included in Plato and Hegel's perspectives on dialectics.