Kemal Tahir eserlerinde dini motifler

Abstract

Tarih boyunca toplumların şekillenmesinde rolü olan din, Türk toplumunun var olma serüveninde de kendisinden söz ettirmeyi başarmıştır. Bu nedenle Türk toplumunda birçok şair ve yazar eserlerinde dine bir şekilde atıf yapmak durumunda kalmıştır. Kemal Tahir, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı'nın önde gelen sanatçılarından biri olup özellikle roman türünde verdiği eserler ile şöhret bulmuştur. Osmanlı Devleti'nin son döneminde dünyaya gelen ve hayatının geri kalanını Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nde idame ettiren yazar, eserlerinin çoğunda bu dönemleri konu edinmiştir. İçinde bulunduğu toplumun dünya çapında yankılanan değişikliklerinin sorumlusu olarak gördüğü din konusuna ise ayrı bir önem vermiştir. Kendi yaşadığı döneminin şartlarına göre dine karşı farklı bakış açılarını geliştiren Kemal Tahir'in eserlerine de bu farklı bakış açıları yansımıştır. Özellikle Notlar adlı eserlerinde din merkezli düşüncelerini daha açık bir şekilde ifade ederken romanlarında ise kurgu ve karakterler üzerinden kendisine daha özgür bir eleştiri alanı yaratmıştır. Bu çalışmada Kemal Tahir'in eserlerindeki dini motiflerin yanı sıra satır arası okumalar ile yazarın din ve toplum merkezli görüşleri derinleştirilmiştir. Din Sosyolojisi ile Edebiyat Sosyolojisi alanlarının kavşak noktasında yer alan bu çalışmanın ilk bölümünde Kemal Tahir'in hayatı, düşünce dünyası ve eserleri ele alınmış, ikinci bölümde ise eserlerine yansıyan dini tema ve motiflere odaklanılmıştır. Literatür taraması yönteminin kullanıldığı bu çalışmada kendi eserleri üzerinden Kemal Tahir'in dine yaklaşımının objektif bir şekilde ortaya konması amaçlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Kemal Tahir, Din, Toplum, Dini Motif

Religion which has played an important role in shaping societies throughout history, made an indelible impression on existing process of Turkish society, as well. So, many of the Turkish writers and poets had to refer to religion in one way or another in their works. Kemal Tahir, who is one of the pioneers of the Turkish literature in Republican Period, gained fame with his works, especially in the genre of novels. He, who was born in the late Ottoman Empire and maintained his living in The Republic of Turkey, discussed these periods of time in most of his works. He attached particular importance to religion because of the fact that he considered that it was the particular reason for the alterations worldwide. Kemal Tahir, who developed different perspectives against religion according to the conditions of his life, also reflected these different points of view in his works. On one hand, he clearly expressed his religion-centered thoughts particularly in Notes, on other hand he made a way for criticism via fiction and characters. In this study, in addition to the religious motifs in Kemal Tahir's works, the author's religion and society-centered views were deepened by reading between the lines. In the first part of this study, which is at the crossroads of the fields of Sociology of Religion and Sociology of Literature, Kemal Tahir's life, world views and works are discussed. The second part focuses on the religious themes and motifs reflected in her works. In this study, in which the literature review method was used, it was aimed to reveal Kemal Tahir's approach to religion objectively through his own works.Keywords: Kemal Tahir, Religion, Society, Religious Motifs