Performansa dayalı bütçe reformlarının mali etkileri: OECD üye ülkelerinde ampirik analiz

Abstract

Bütçe sistemleri, devletlerin kamu kaynaklarını etkin ve verimli bir şekilde kullanabilmeleri bağlamında oldukça önemli araçlardır. Bütçe sisteminin nitelikleri, kamu kaynaklarının nasıl kullanılacağı noktasında yol göstericidir. Bu yüzden devletler, bütçe sistemlerinin geliştirilmesi için sürekli yeni arayış içerisinde olmuşlardır. Her devletin kendine has ekonomik, sosyal, teknolojik vb. özelliklerine göre tercih ettiği bütçe sistemi de farklılaşmaktadır. Bu bağlamda OECD'ye üye olan ülkelerin, bütçe sistemlerinde neredeyse standart bir yapı oluştuğu gözlemlenmiştir. 20 seçilmiş OECD ülkesi için yapılan bu çalışmada, Örgüte üye olan ülkelerin zamanla Performans Esaslı Bütçe Sistemi'ne geçiş yaptığı görülmektedir. Bu çalışmada, mezkûr sistem değişikliğinin etkilerinin, yapısal kırılma analiz yöntemi ile ortaya konması amaçlanmıştır. Buna yönelik olarak, Lee-Strazicich yapısal kırılmalı birim kök testi ve Bai-Perron yapısal kırılma analizi uygulanmıştır. Analiz sonucunda, belirlenmiş olan mali değişkenler üzerinde kırılmalar oluştuğu tespit edilmiştir. Lee-Strazicich (model A)'da 15 ülke için, Lee-Strazicich (model C)'de 13 ülke için ve Bai-Perron analizinde 15 ülke için, reform yapılan yıl ile kırılma yılının örtüştüğü sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca kriz dönemleri hariç, olağan dönemlerde bütçe reformlarının; borçlanma ve kamu harcama düzeylerinde azalmalara, vergi gelirlerinde ise artışlara yol açtığı görülmüştür. Bu kapsamda, Performans Esaslı Bütçe Sistemi'ne geçiş ile birlikte, bütçe kaynaklarının daha etkin kullanımına katkı sağlandığı sonucuna ulaşılmıştır.

Budget systems play an important role for states in using public resources efficiently and productively. The qualifications of a budget system show the best way for how public resources are to be used effectively and efficiently. Therefore, the state constantly searches for new ways to improve its budget system. Choices of states on budget systems vary according to their economic, social and technologic features. In this context, it is observed that OECD members had set up almost standard systems. 20 OECD members are examined in this study, and it has been found out that they had made several reforms towards transition to the Performance Based Budgeting System. The effects of these system changes is aimed to been proven with structural break tests. Fort his aim, Lee-Strazicich structural break unit root test and Bai&Perron structural break analysis are applied. According to the analysis results, there are breaks on determined fiscal variables. It is put forth that, there are overlaps between reform years and structural break years according to Lee-Strazicich (model A) for 15 countries, Lee&Strazicich (model C) for 13 countries and Bai-Perron for 15 countries. It is also observed that budget reforms led to decrease in borrowing and public expenditures and increase in tax revenues during ordinary periods, excluding crisis stages. In this context, it can be concluded that the transition to performance-based budget system contributes to a more effective use of resources from the budget.