Aşırı tepki hipotezinin test edilmesi: Bist 100 hisse senetleri üzerine bir uygulama

Abstract

Etkin piyasalar hipotezi (EPH), finansal varlık fiyatlarının piyasa da var olan ve piyasaya yeni giren her bilgiyi tam olarak yansıttığı ve piyasada varlık gösteren tüm yatırımcıların rasyonel davranışlarla hareket ettiğini belirtmiştir. Bu sebeple anormal getirinin etkin piyasalar üzerinde elde edilmesinin olanaksız olduğu değerlendirilmiştir. Ancak bu durum davranışsal finans eleştirmenleri tarafından eleştirilmiş ve insanın rasyonel bir varlık olmadığı dile getirilmiştir. Davranışsal Finans (DF), insan psikolojisini göz önünde bulundurarak, yatırımcıların rasyonel olmayan davranışları ve bu davranışların finansal varlık fiyatları üzerindeki etkisini değerlendirmişlerdir. Bu kapsamda anomali kavramı doğmuştur. Piyasa likiditesi, yatırımcıların menkul kıymetin alım/satımını gerçekleştirirken hacmi yüksek ve kısa vade de yaptıkları işlem sonucunda, varlık fiyatlarının etkilenmediği piyasalar olarak açıklanmıştır. Bu kapsamda likiditesi yüksek piyasaların aynı zamanda etkin piyasalar olarak değerlendirilmesi yanlış olmayacaktır. Bu çalışmanın amacı; BİST 100 endeksinde aşırı tepki hipotezinin varlığını piyasa likiditesi derecesinin etkileyip etkilemediğini incelemektir. Likidite sınıflandırması gerçekleştirildikten sonra De Bondt ve Thaler (1985)'ın çalışmaları temel alınarak aşırı tepki hipotezinin varlığı kısa dönem dahilinde 2015-2020 örneklem dönemi aylık, üç aylık ve altı aylık olarak test edilmiştir. Ulaşılan bulgular, BİST 100 endeksinde aşırı tepki hipotezinin her bir araştırma dönemi için var olduğunu ve piyasa likidite derecelendirmesinin bu durumu etkilemediği sonucunu göstermiştir.Anahtar Kelimeler: Aşırı tepki hipotezi, Etkin Piyasalar Hipotezi, Davranışsal Finans, Piyasa Likiditesi, Likidite Ölçütleri

The efficient markets hypothesis (EMH) has stated that the prices of financial assets fully reflect all existing and new information in the market, and that all investors present in the market act with rational behavior. For this reason, it has been considered that it is impossible to obtain abnormal returns on efficient markets. However, this situation has been criticized by behavioral finance critics and it has been stated that human is not a rational being. Behavioral Finance (BF) has evaluated the irrational behavior of investors and the effect of these behaviors on financial asset prices, taking into account human psychology.Market liquidity has been explained as markets where asset prices are not affected as a result of the transactions made by investors in the short term and with high volume while purchasing/selling the security. In this context, it would not be wrong to consider markets with high liquidity as efficient markets at the same time.The aim of this study; is to examine whether the market liquidity level affects the existence of the overreaction hypothesis in the BIST 100 index. After the liquidity classification was carried out, the existence of the overreaction hypothesis has been tested in the short-term, based on the studies of De Bondt and Thaler (1985), for the 2015-2020 sample period, monthly, quarterly and semi-annually.The findings have shown that the overreaction hypothesis exists for each research period in the XU100 index and the market liquidity rating has not affect this situation.Keywords: Overreaction Hypothesis, Efficient Markets Hypothesis, Behavioral Finance, Market Liquidity, Liquidity Criteria