Türkmen Türkçesi ve Türkiye Türkçesi atasözlerinde geçen dinî terimlerin karşılaştırılması

Abstract

Türkiye Türkçesi ve Türkmen Türkçesi, Türk dilinin Güney-Batı lehçelerini oluştururlar. Türkiye Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi ve Gagauz Türkçesi Batı Oğuz Türkçesi kolunu; Türkmen Türkçesi ve Horasan Türkçesi Doğu Oğuz kolunu oluşturmaktadır. Türkmen Türkçesi yüzyıllar içerisinde içinde bulunduğu konum gereği, siyasi, sosyal ve kültürel etkenlere bağlı olarak bünyesinde Oğuz Türkçesinin özelliklerini ve Doğu Türkçesinin etkisi ile Çağatay ve Kıpçak Türkçesinin özelliklerini de bünyesinde barındırmaktadır.Türkler yüzyıllar içerisinde çeşitli sebeplerden dolayı farklı coğrafi bölgelere yayılmışlardır. Farklı coğrafi bölgelerde yaşamalarına rağmen aynı duygu, düşünce ve zihin dünyaları müşterek edebî ürünlerinden birisi olan atasözlerine yansımıştır. Atasözleri toplum bilimi, ruh bilimi, felsefe, tarih, edebiyat vs. gibi birçok alanın inceleme konusudur. Atasözleri içerisinde barındırdığı konular bakımından birçok anlamda incelenmektedir. Bu konulardan birisi de dindir. Din, toplumu ilgilendiren ve sosyal hayatın şekillenmesine katkı sağlayan kurumlardan birisidir. Sosyal hayatın şekillenmesine ve topluma yön veren din ile ilgili atasözlerinin kapsamı da çok geniştir.Bu çalışmada Türkmen Türkçesi ve Türkiye Türkçesi atasözlerinde bulunan dinî terimlerin karşılaştırmalı bir çalışması yapılacaktır. Çalışmada Türkmen Türkçesi ve Türkiye Türkçesi atasözlerinin dinî terimler bakımından zenginliğini ortaya konularak atasözlerinde ortak ve farklı yönler tespit edilecektir. Türkmen Türkleri ve Türkiye Türkleri her ne kadar uzak coğrafyada yaşasalar da ortak bir geçmişten geldiği ve dinî terimler bakımından atasözleri ile Türk dünyasının atasözleri açısından zenginliğine katkı sunmak ve hem Türk lehçelerinde hem de başka dillerdeki atasözleri ile yapılabilecek olan araştırmalara veri sunmak hedeflenmiştir.Anahtar Kelimeler: Atasözleri, Türkmen Atasözleri, Türk Atasözleri.

Turkey Turkish and Turkmen Turkish form the South-Western dialects of the Turkish language. Turkey Turkish, Azerbaijan Turkish and Gagauz Turkish are the West Oghuz Turkish branch; Turkmen Turkish and Khorasan Turkish form the Eastern Oghuz branch. Turkmen Turkish contains the features of Oghuz Turkish, and the characteristics of Chagatai and Kipchak Turkish, with the influence of Eastern Turkish, depending on the political, social and cultural factors, due to the position it has been in over the centuries.Turks have spread to different geographical regions for various reasons over the centuries. Although they live in different geographical regions, the same feelings, thoughts and minds are reflected in the proverbs, which are one of their common literary products. Proverbs are the subject of study in many fields such as social science, psychology, philosophy, history, literature, etc. Proverbs are examined in many ways in terms of the subjects they contain. One of these issues is religion. Religion is one of the institutions that concern the society and contribute to the shaping of social life. The scope of proverbs about religion, which shapes the social life and guides the society, is also very wide.In this study, a comparative study of the religious terms in Turkmen Turkish and Turkey Turkish proverbs will be made. In the study, the richness of Turkmen Turkish and Turkey Turkish proverbs in terms of religious terms will be revealed and common and different aspects in proverbs will be determined. It is aimed to contribute to the richness of the Turkish world in terms of proverbs and proverbs in terms of religious terms and to provide data for research that can be done with proverbs in both Turkish dialects and other languages.Key Words: Proverbs, Turkmen Proverbs, Turkish Proverbs.