Azerbaycan ve Türkiye bütçe sistemlerinin karşılaştırılmalı analizi

Abstract

Bu tez ilk olarak bütçe sistem(ler)i teorisi yönünde genel bilgi sağlar. Bütçeteorisinin yanı sıra, özellikleri, kuralları, ilkeleri, bütçe türleri ve çeşitleri açıklanmaktave analiz edilmektedir. Her iki ülke için de bütçe ilkelerinin ortak yönü eksiksizlik,şeffaflık, bütçenin güvenilirliği, gelir ve giderlerin tam olarak yansıtılması vekaynakların verimli kullanılmasıdır ve bu ilkeler özellikle hazırlık, tartışma sırasındabütçenin onaylanması, yürütülmesi ve denetlenmesi dikkate alınmaktadır. Türkiye veAzerbaycanda yıllık bütçe süreçleri, çok yıllı stratejik bir çerçevede planlanmaktadır.Türkiye 2021 yılından Performans Esaslı Program Bütçe sistemine geçmiştir,Azerbaycan Sonuça Dayalı Bütçe sistemine geçmeyi planlamaktadır. Azerbaycan veTürkiye'de alınan tedbirler ve uygulanan reformlar sayesinde ülkelerin sosyo-ekonomikgelişmeleri ve devletlerarası ekonomik sisteme entegrasyonları için uygun koşullaryaratılmıştır. Ekonomide önemli ilerleme kaydedilmiş olup, çoğu alanda, özelliklemakroekonomik göstergelerde tatmin edici sonuçlar alınmıştır. Bu araştırma, Türkiye veAzerbaycan bütçe sistemlerinin ayrıntılı bir tanımını ve analizini sunmak içintasarlanmıştır. Türkiye'nin bütçe sistemleri ile Azerbaycan bütçe sistemlerinin bukarşılaştırmalı analizinde, her iki ülkenin bütçe sistemlerinin ortak ve farklı yönleriolduğu ortaya çıkmaktadır.Araştırma sonucunda Azerbaycan ve Türkiye'nin bütçe sistemlerinin farklışekilde uygulandığı tespit edilmiştir. İki kardeş ülkenin aynı bütçe sistemini kullanmasıtavsiye edilmektedir. Bu iki ülke tarafından aynı bütçe sisteminin kullanılması,aralarındaki dostluk ve işbirliğinin daha da güçlenmesine yol açacaktır. İki kardeşülkede de aynı bütçenin uygulanması sonucunda bütçe sistemleri daha kusursuz yönetilebilir.Anahtar Kelimeler: Bütçe, Strateji Plan, Bütçe Kontrolü, Bütçe Kanunu

This thesis first provides general information about the budget system theory.Besides the budget theory, budget features, rules, principles, budget types and kinds areexplained and analyzed.The common aspects of budgetary principles for both countriesare completeness, transparency, reliability of the budget, full reflection of revenues andexpenditures and efficient use of resources, and these principles are taken into accountespecially during the preparation, discussion, approval, execution and auditing of thebudget. Annual budget processes in Turkey and Azerbaijan are planned in a multi-yearstrategic framework. Turkey has switched to Performance Based Budget system in2021, Azerbaijan is planning to switch to Results Based Budget system. Thanks to themeasures taken and the reforms implemented in Azerbaijan and Turkey, favorableconditions have been created for the socio-economic development of the countries andtheir integration into the interstate economic system. Significant progress has beenmade in the economy, and satisfactory results have been achieved in most areas,especially in macroeconomic indicators. This research is designed to provide a detaileddescription and analysis of the budgeting system in Turkey and Azerbaijan. In acomparative analysis of Turkey's budget systems and Azerbaijan's budget systems, afterexamining and comparing the budget systems of both countries, it is revealed that thebudget systems of both countries have common and different aspects.As a result of the research, it has been determined that the budget systems ofAzerbaijan and Turkey are implemented differently. It is recommended that the twobrother countries use the same budget system. The use of the same budget system bythese two countries will lead to further strengthening of friendship and cooperationbetween them. As a result of the implementation of the same budget in the two brothercountries, the budget systems can be managed more perfectly.Key words: Budget, Strategic Planning, Budget Control, Budget Law