İnsan merkezci etik ve çevre felsefesi ilişkisi

Abstract

İNSAN MERKEZCİ ETİK VE ÇEVRE FELSEFESİ İLİŞKİSİDemet KARADAŞErciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler EnstitüsüYüksek Lisans Tezi, Ağustos 2022Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Haluk AŞARÖZETBu çalışmada insan merkezci düşünce ile çevre felsefesi arasında nasıl bir ilişkinin var olduğu geleneksel felsefeden yola çıkılarak anlatılmıştır. Geleneksel felsefenin temelinde yer alan Aristoteles'in etiği kendisinden sonra gelen düşünürleri etkileyerek söz konusu olan çevre felsefesinde de kendisini hissettirmiştir. İnsan merkezcilik genel anlamda insanın merkezde olduğu, kendisini doğanın efendisi olarak gördüğü yalnızca ve yalnızca ahlaki ilgiye değer olanın kendisi olduğunu belirten görüşü ifade etmektedir. Bunun yanı sıra özsel ve içsel değere sahip olan biricik varlığın insan olduğu düşüncesi diğer varlıkların değerini araçsal bir değer olmaktan öteye geçirememiştir. Çevre felsefesinde ise bu görüşün üzerinden hareketle insan merkezci düşüncenin tersine insan dışındaki varlıklara da araçsal değer harici içsel değer ya da özsel değer verilmesi gerektiğini belirten görüşler ortaya atılmıştır.İnsan merkezci etiklerin günümüzde olan çevresel krizleri çözmede yetersiz kaldığı gerekçesiyle farklı felsefi etik sistemlere ihtiyaç duyulduğu eleştirel bir bakış açısıyla anlatılmıştır.Anahtar Kelimeler: İnsan merkezcilik, Zayıf insan merkezcilik, İçsel değer, Özsel değer, Çevre felsefesi.

THE RELATIONSHIP OF ANTHROPOCENTRISM ETHICS AND ENVIRONMENTAL PHILOSOPHYDemet KARADAŞErciyes University, Graduate School of Social Sciences Master Thesis, August 2022Supervisor: Dr. Haluk AŞARABSTRACTIn this study, the relationship between anthropocentric thought and environmental philosophy is explained by starting from traditional philosophy Aristotle's ethics, which is at the foundation of traditional philosophy, influenced the philosophers who came after him and made itself felt in environmental philosophy.In general terms, anthropocentrism refers to the view that man is at the center, that he sees himself as the master of nature, and that he is the only one worthy of moral attention. In addition to this, the thought that the only being with essential and intrinsic value is human could not pass the value of other assets beyond being an instrumental value. In environmental philosophy, based on this view, opinions have been put forward that, contrary to anthropocentric thought, non-human beings should be given intrinsic value or essential value other than instrumental value.It has been explained from a critical point of view that different philosophical ethical systems are needed on the grounds that anthropocentric ethics are insufficient to solve the current environmental crises.Keywords: Anthropocentrism, Weak anthropocentric, Intrinsic value, Core value, Environmental philosophy.