Ahmed-i Daî'nin Çengname'sinde birleşik fiiller

Abstract

AHMED-İ DAÎ' NİN ÇENGNAME' SİNDE BİRLEŞİK FİİLLERHüseyin YÜCEErciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler EnstitüsüYüksek Lisans Tezi, Temmuz 2022Danışman: Dr. Fatih ÇELİKÖZETBu çalışma Eski Anadolu Türkçesinin önemli eserlerinden olan Çengname' de yer alan birleşik fiillerin tespit ve tasnifi maksadıyla yapılmıştır. Çalışma; giriş, iki ana bölüm ve sonuç bölümlerinden oluşmaktadır.Birinci bölümde fiil ve birleşik fiil tanımlarına, bu alanda yapılmış önemli çalışmalarda yer alan birleşik fiil sınıflandırmalarına yer verilmiş, çalışmanın konusu olan Çengname ve müellifi olan Ahmed-i Daî hakkında bilgi verilmiştir.İkinci bölümde Çengname' de geçen birleşik fiiller bulunarak sınıflandırmaya tabi tutulmuştur. Sınıflandırması yapılan birleşik fiillerin anlamları verilmiştir. Yine bu bölümde Türkiye Türkçesinde kullanılmayan birleşik fiil örnekleri sıralanmıştır. Çengname' de geçen birleşik fiillerin sözlüğü oluşturulmuştur.Sonuç bölümünde ise yapılan tasnif neticesinde elde edilen bulgular değerlendirilmiş, çıkarımlarda bulunulmuş ve birleşik fiil türlerinin ne sıklıkta kullanıldığı tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Çengname, Birleşik Fiil, Eski Anadolu Türkçesi, Türkiye Türkçesi

THE COMPOUND VERBS THAT ARE IN AHMED-İ DAİ' S ÇENGNAMEHüseyin YÜCEErciyes University, Graduate School of Social SciencesMaster Thesis, July 2022Supervisor: Assist. Prof. Dr. Fatih ÇELİKABSTRACTThis study has been carried out to identify and classify the compound verbs that are in Çengname which is one of the most important literary works of Ancient Anatolian Turkish. The study consists of introduction, two main sections, and conclusion parts.In the first part, definitions of verbs and compound verbs, and classifications of the compound verbs that exist in important literary works which have been executed in this study of field are included. Information about Çengname and its author Ahmed-i Dai which is the subject of the study has been given.In the second part, the compound verbs that are in Çengame have been classified after being detected. Meanigs of the compound verbs, which have been detected, are presented. In this part again, samples of the compound verbs that are not used in Turkish that is spoken in Turkey, are arranged in an order. A dictionary of the compound verbs that are in Çengame has been lexicalised.In the conclusion part, the findings gained from the classification have been evaluated, inferences have been made, and the frequency of occurence of the compound verbs have been detected.Keywords: Çengname, compound verbs, Ancient Anatolian Turkish, Turkish spoken in Turkey.