Milli girişimci Nuri Demirağ'ın basın faaliyetleri ve siyasi iktidarla ilişkisi

Abstract

Cumhuriyet döneminde havacılık sanayisini kurmak ve sivil havacılığı geliştirmek maksadıyla çeşitli girişimler olmuştur. Bu girişimler arasında Nuri Demirağ'ın havacılık alanındaki faaliyetleri önemli yer tutmaktadır. Devletin yabancılara karşı milli burjuva oluşturma çabası içerisine girdiği Cumhuriyetin ilk yıllarında Demirağ ticaret yapmaya karar vermiş ve iş hayatına atılmıştır. Ülkede birçok demiryolu yapan Demirağ, farklı müteahhitlikler üstlenerek kazancını artırmış ve havacılık alanında önemli çalışmalar yapmıştır. Havacılık sahasında ilk Türk Tayyare Fabrikası ve Gök Okulu gibi önemli fabrikaların kurulmasını sağlayan Demirağ bu fabrikada yerli ve milli tayyare üretimini gerçekleştirmiştir. İnönü döneminde havacılık alanındaki faaliyetleri sekteye uğrayan Demirağ, sorunu siyaset ve basının gücünü kullanarak çözmek üzere siyasi parti kurmuş ve gazeteler açmıştır. Bu çerçevede Milli Kalkınma Partisi'ni kurmasının yanısıra Yurdda Kalkınma, Tez Kalkınma ve Öz Kalkınma isimli üç gazete çıkaran Demirağ, davasını duyurmak üzere basının gücünden faydalanmak istemiştir. Siyaset, basın ve kamuoyu üçgeninde Demirağ'ın gazeteler aracılığıyla verdiği mücadele gazete içeriklerine yansımıştır. Bu bağlamda çalışma kapsamında Demirağ'ın çıkardığı gazetelerde öne çıkan temalar içerik analizi yöntemiyle incelenmektedir. Gazete içeriklerinde öne çıkan mücadele başlıklarının daha çok siyasi ve ekonomik nitelikli olduğu tespit edilmiştir. Bu çerçevede Demirağ'ın hükümete yönelik eleştirileri THK, havacılık, yolsuzluk, suiistimaller ve ihmal başlıklarında yoğunlaşmaktadır.Anahtar Kelimeler: Nuri Demirağ, Havacılık, Basın, Yurdda Kalkınma, Tez Kalkınma.

During the Republic period, there were various initiatives to establish the aviation industry and develop civil aviation. Among these initiatives, activities of Nuri Demirağ in the field of aviation have an important place. In the early years of the Republic, when the state was trying to create a national bourgeoisie against foreigners, Demirağ also decided to do business and got a start in the business. Demirağ who made many railways in the country, increased his earnings by undertaking different construction businesses and carried out important works in the field of aviation. Demirağ, who provided the establishment of important factories such as the first Turkish aircraft factory and flying school (Gök Okulu) in the aviation field, realized domestic and national aircraft production in this factory. Demirağ, whose activities in the field of aviation were interrupted during the İnönü period, founded a political party and opened newspapers in order to solve the problem by using the power of politics and the press. In this context, Demirağ, who published three newspapers called Yurdda Kalkınma, Tez Kalkınma and Öz Kalkınma, wanted to benefit from the power of the press to announce his case. Demirağ's struggle through newspapers in the triangle of politics, press and public opinion has been reflected in newspaper contents. In this context, the themes highlighted in the newspapers published by Demirağ are examined by content analysis method within the scope of the study. It has been determined that the struggle titles that stand out in the newspaper contents are mostly political and economic. In this context, Demirağ's criticisms of the government are concentrated on THK (Turkish Aeronautical Association), aviation, corruption, abuses and negligence.Keywords: Nuri Demirağ, Aviation, Press, Homeland Development, Thesis Development.