COVID-19 pandemisi sürecinde kripto para birimleri ile ekonomik göstergeler arasındaki ilişki

Abstract

Teknolojik değişim ve dönüşüm her alanda olduğu gibi finansal sistemdeki önemli yenilikleri de beraberinde getirmiştir. Bu yeniliklerden biri de yeni bir yatırım aracı olarak görülen kripto paralardır. Piyasalardaki artan hacmi de dikkate alındığında hem yatırımcıların hem de araştırmacıların kripto paralara olan ilgisi her geçen gün artmaktadır. Bu çalışmada kripto para birimleri ile ekonomik göstergeler arasındaki ilişki incelenmek istenmiştir. Bu bağlamda kripto para birimlerinden olan Bitcoin ve Ethereum ile seçili emtialar ve ekonomik göstergeler arasındaki ilişki panel veri analizinden yararlanılarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Panel veri setinin oluşturulmasında G20 içerisinde yer alan 19 ülkenin 03.12.2019 ve 03.12.2020 tarihleri arasındaki günlük verileri kullanılmıştır. Seçili değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişkinin tespit edilmesi amacıyla eşbütünleşme analizi yapılmıştır. Akabinde değişkenler arasındaki ilişkinin yönünü belirlemek için nedensellik analizi yapılmıştır. Son olarak ise seçili değişkenlerin kripto paralar üzerindeki etki derecelerini tespit etmek amacıyla regresyon analizleri yapılmıştır. Elde edilen bulgular, Bitcoin ve Ethereum ile seçili emtialar ve ekonomik göstergeler arasında uzun dönemde eşbütünleşme ilişkisi olmadığını göstermektedir. Nedensellik analizi bulgularına göre; G20 borsa endeksleri, gümüş, OFR finansal stres endeksi, VIX volatilite endeksi, Bitcoin'in kripto para piyasası hacmindeki ağırlığı ve Brent Petrol ile Bitcoin arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi saptanmıştır. Ayrıca altın ve platinden Bitcoin'e doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Ayrıca altın, gümüş, OFR finansal stres endeksi, VIX volatilite endeksi, Ethereum'un kripto para piyasası hacmindeki ağırlığı ve platin ile Ethereum arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi saptanmıştır. Ayrıca G20 borsa endeksleri ve Brent Petrol'den Ethereum'a doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Regresyon analizi bulgularına göre ise Bitcoin'in kripto para piyasası hacmindeki ağırlığı, Brent Petrol, VIX volatilite endeksi, altın ve platinin Bitcoin üzerinde anlamlı bir etkisinin bulunduğu saptanmıştır. Diğer bir regresyon analizi bulgularına göre ise Ethereum'un kripto para piyasası hacmindeki ağırlığı, gümüş, altın, Brent Petrol ve VIX volatilite endeksinin Ethereum üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir.

Technological changes and transformations have brought several important innovations in the financial system as in every fields. One of these innovations is cryptocurrencies which is considered as a new investment tool. Taking into account its increasing volume in the markets, the high interest of both investors and researchers for cryptocurrency is increasing noticeably day by day.The aim of this study was to investigate the relationship between cryptocurrencies and economic indicators. In this context, the relationship between Bitcoin & Ethereum which are cryptocurrencies and selected commodities & financial indicators are examined by using panel data analysis. The daily data of 19 countries from G20 between the date of 03.12.2019 and 03.12.2020 has been used in order to create the panel data set. Cointegration analysis was used to determine the long-term relationship between the selected variables. Subsequently, causality analysis was conducted to determine the direction of the relationship between the selected variables. Finally, regression analysis was conducted to demonstrate the influence degree of the selected variables on cryptocurrencies.Obtained findings revealed that there is no long-term cointegration relationship between Bitcoin & Ethereum and the selected variables & economic indicators. According to the findings of causality analysis, a bidirectional causality relationship between G20 stock indices, silver, OFR financial stress index, VIX volatility index, Bitcoin dominance in the cryptocurrency market, Brent oil and Bitcoin has been detected. Moreover, a one-way causality relationship from gold and platinum to Bitcoin has been detected. Also a bidirectional causal relationship between gold, silver, OFR financial stress index, VIX volatility index, Ethereum dominance in the cryptocurrency market, platinum and Ethereum has been found. Additionally, a oneway causality relationship from G20 stock indices and Brent oil to Ethereum has been detected. According to the findings of the regression analysis, it was revealed that Bitcoin dominance in the cryptocurrency market, Brent oil, VIX volatility index, gold, and platinum have a significant impact on Bitcoin. Another regression analysis has shown that there is a significant effect of Ethereum dominance in the cryptocurrency market, silver, gold, Brent oil, and VIX volatility index on Ethereum.