Sûre başlarındaki kasem ifadelerinde unsurlar arası ilişki

Abstract

Kasem, gönderildiği dönemde Kur'ân'ın ilk muhatapları olan Arapların kültüründe önemli bir yere sahipti. Bu sebeple Yüce Allah özellikle itikâdî mevzuları, günümüzde de önemini muhafaza eden kasem ifadeleriyle tekit etmiştir. Kendisiyle yemin edilen `Muksem bih` ve yeminin konusu olan `Muksem aleyh` unsurlarından oluşan bu kasem ifadelerini inceleyen Kur'ân ilmine de `Aksâmü'l-Kur'ân` adı verilmiştir. Hem aksâmü'l-Kur'ân ilmi hem de kasem ifadeleri Kur'ân'ın mûcizevî bir kitap olması ve kaynağı meselelerine delil olabilmesi sebebiyle büyük önemi hâizdir. Nitekim muksem bih ve muksem aleyhin farklı hikmetlere binâen bir araya getirilmiş olmasının beyan ve tespiti söz konusu delâleti ortaya koyma yollarından biridir. Bu çalışmada Kur'ân'da geçen kasemlerin bir kısmını teşkil eden sûre başlarındaki kasem ifadelerinde muksem bih ve muksem aleyh unsurları arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu ilişki üzerinde doğrudan veya dolaylı bir şekilde duran müfessirler varsa da bunların çoğunluğu oluşturduğunu söylemek zordur. Kasem unsurları arasındaki ilişkinin her zaman derli toplu ve detaylı bir şekilde kurulduğunu söylemek de kolay görünmemektedir. Bu çalışmada, belli başlı tefsirler ışığında müfessirler tarafından kurulan ilişkiler tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra özellikle zayıf kaldığını düşündüğümüz noktalarda birtakım özgün yorumlar yapılmaya çalışılmıştır. Sonuç itibariyle incelenen kasem ifadelerinin unsurları arasında itikadi, tasavvufi, sosyolojik, psikolojik, tarihî vb. farklı açılardan münasebetlerin kurulabildiği görülmüştür. Şüphesiz ki `Hakîm` sıfatıyla tavsif edilen Yüce Kitabımız lüzumsuz ve münasebetsiz sözlerin bir araya gelmesinden münezzehtir. Aynı zamanda belağatın da gereği olan bu özelliği, yaptığımız çalışma bir defa daha teyit etmiştir.

Qasam, was important in the culture of the Arabs, who were the first addressees of the Qur'an at the time it was sent. For this reason, Almighty Allah has mentioned the phrases of qasam, which are still important today, especially in order to confirm the issues of faith. The science of the Qur'an, which examines these qasam expressions, which consists of the elements of `al-Muqsam bih`, which is the subject of the oath, and `al-Muqsam alaih`, which is the subject of the oath, is also called `Aqsamu'l-Qur'an`.Both the knowledge of aqsamu'l-Qur'an and the expressions of qasam are of great importance because the Qur'an is a miraculous book and can be an evidence for its source issues. One of the ways of putting this pointing out is that al-Muqsam bih and al-Muqsam alaih are brought together based on some wisdom. In this study, the expressions of qasam at the beginning of the surah, which constitute a part of the qasams in the Qur'an, were examined, and the relationship between al-Muqsam bih and al-Muqsam alaih was investigated. At the end of the study, it has been concluded that there are some social, scientific and mystical relations among the elements of qasam expressions examined.