Sicill-i Ahval kayıtlarına göre Üsküp doğumlu memurlar

Abstract

II. Mahmud ve Tanzimat dönemi, idarî, sosyal, siyasi, ekonomik ve kültürelalanlarda birçok değişikliğin yaşandığı bir dönem olmuştur. II. Abdülhamid dönemide söz konusu sahaların yanı sıra bürokrasi alanında köklü reformlarıngerçekleştirildiği bir süreçtir. Bu bakımdan XIX. yüzyılda yapılan reformlar ilemerkeziyetçi bir politika izlenmiş ve bazı düzenlemeler yapılmıştır. Merkezileşmeçabaları ile bürokrasinin hacmi de genişlemiştir. Bürokrasinin ihtisaslaştığı vekurumların arttığı II. Abdülhamid döneminde personelin istihdamı konusundabirtakım değişiklikler yapılmıştır. Yapılan değişiklikler ile Müslim ve gayrimüslimOsmanlı tebaasını içine alan bir bürokratik bir yapı gelişmiştir. Buna paralel olarakbirkaç memur kuşağını kapsayan Sicill-i Ahvâl defterleri ilk defa II. Abdülhamiddöneminde düzenli olarak tutulmaya başlanmıştır. Bu sayede Osmanlı Devleti'nderesmî kurumlarda görev alan memurların sicil kayıtları onların mesleki yaşamlarıhakkında kıymetli veriler içeren bir defter serisini oluşturmuştur.Bu bağlamda Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet ArşivleriBaşkanlığı Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde bulunan Sicill-i Ahvâl defterleri, 1879-1909 seneleri arasında tanzim edilmiş olup söz konusu dönemde görev yapanmemurların kayıtlarını içermektedir. Defterler memurların çalıştıkları bürolara göreayrı bir şekilde tasnif edilmediği için bunların içerisinden Üsküp doğumlu memurlaraait siciller seçilip incelenmiştir. Bu çalışmada Sicill-i Ahvâl kayıtlarına dayanarakgiderek artan personel içerisinden Üsküp doğumlu memurların mesleki serencamlarıincelenerek; memurların baba adları, doğum tarihleri, bildikleri lisanlar, aldıklarıeğitimler, memuriyet hayatlarına başlama şekilleri, aldıkları maaşlar, azil ve tayinsebepleri, aldıkları rütbe ve nişanlar gibi memuriyet hayatları boyunca kayda geçenbilgilere dayanarak analitik bir şekilde değerlendirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Sicill-i Ahvâl, Bürokrasi, II. Abdülhamid, Üsküp, Memur.

II. Mahmud and Tanzimat period was a period in which many changes tookplace in administrative, social, political, economic and cultural fields. The period ofAbdülhamid II was a process in which radical reforms were carried out in the field ofbureaucracy as well as in the mentioned fields. In this regard, with the reforms madein the 19th century, a centralist policy was followed and some arrangements weremade. With the efforts of centralization, the volume of bureaucracy has alsoexpanded. Bureaucracy specialized and institutions increased during the period ofAbdülhamid II, some changes were made in the employment of staff.A bureaucratic structure developed that includes Muslim and non-Muslim Ottomancitizens by the changes made. In parallel with this, the Sicill-i Ahvâl Registers,which cover several generations of civil servants, started to be kept regularly for thefirst time during the reign of Abdülhamid II. In this way, the registry records of civilservants working in official institutions in the Ottoman Empire created a series ofnotebooks containing valuable data about their professional lives.In this context, Sicill-i Ahvâl notebooks in the Presidency Of The RepublicOf Turkey Directorate Of State Archives Prime Ministry Ottoman Archives werearranged between 1879-1909 and they contain the records of the civil servants whoserved in the said period. The registries of the officers born in Skopje were selectedand examined since the books are not classified separately according to the offices.In this study, based on Sicill-i Ahvâl records, the professional status of civil servantsborn in Skopje were examined; It has been analyzed analytically based on theinformation recorded throughout the civil service life, such as the fathers's names,birth dates, the languages they know, the education they received, the way theystarted their civil service life, the salaries they received, the reasons for dismissal andappointment, the ranks and medals they received.Keywords: Sicill-i Ahvâl, Bureaucracy, Abdülhamid II, Skopje, Officer.