Türk bankacılık sektörünün kazanç kalitesinin ölçülmesi

Abstract

Kazançların kalitesini tanımlamak zordur ve bunu ölçmek için kesin kriterler bulunmamaktadır. Kazanç kalitesini değerlendirirken dikkate alınabilecek pek çok faktör vardır. Bu çalışmanın amacı, kazanç kalitesinin, bu çok boyutlu doğası göz önüne alınarak, farklı amaçlara yönelik olarak kullanılan kazanç modellerini bir araya getirmek suretiyle Türk bankacılık sektörünün kazanç kalitesinin analiz edilmesidir. Bu bağlamda kazançlar, muhasebe esaslı (tahakkuk kalitesi, kalıcılık, öngörülebilirlik, pürüzsüzlük) ve piyasa esaslı (muhafazakârlık, değer ilişkisi ve zamanlılık) modeller olmak üzere iki ana başlık altında ele alınmıştır. TBB ve BDDK'nın internet sitelerinden elde edilen, 2010Q1-2020Q2 dönemleri arasında, çeyrek dönem finansal tablolardaki verilerin panel veri seti haline getirilerek kullanıldığı çalışmada, muhasebe esaslı modeller için, Türk bankacılık sektöründe aktif olarak faaliyet gösteren 26 banka verileri kullanılırken, piyasa esaslı modellerin analizi için piyasa verilerine ulaşılabilen 9 adet banka araştırma kapsamında incelenmiştir. Kazanç kalitesini belirleyen yedi unsur tespit edilmiş ve her unsur için ayrı bir ölçüm modeli geliştirilerek analiz edilmiştir. Sonuç olarak, elde edilen bulgulara göre, Türk bankacılık sektörünün tahakkuk kalitesinin düşük olduğu, kalıcı kazançlara sahip olmadığı, buna karşın; yüksek ölçüde öngörülebilirliğe sahip kazançlara sahip olduğunu söylemek mümkündür. Ayrıca, bankaların kazançlarını pürüzsüz gösterme eğilimlerinin bulunduğu, zamanlılık konusunda yıllar bazında artan bir iyileşme yaşandığı ve muhafazakar bir yapıya sahip olduğu görülmüştür.

It is not easy to identify the quality of earnings and there are no exact criteria to do this. But, there are so many factors to take the quality of earnings into account. The purpose of this study is to analyze the quality of earnings in Turkish banking sector by gathering of earnings' models which is used for different goals and also by considering of its multidimensional nature. In this sense, earnings has been handled under two main topic which are accounting-based (accrual quality, consistency, predictability, smoothness) and sector-based models (conservatism, value relevance and timeliness). In the scope of research, for accounting-based side, taken 26 Turkish Banks which are active on Turkish banking sector, and on the other hand for sector-based side 9 Turkish banks published their own sector data. Also, on the study, the panel datasets in financial tables, are taken from websites of TBB and BDDK, are included in the scope of 2010-01 anf 2020-02 quarters. We identifyed seven facts which are determined the quality of earnings by developed new measurement models for each one. Consequentially, according to the findings, it is possible to say that the accrual quality of Turkish banking sector ise low, they have no permsistence earnings, however, have predictable earnings to a large extent. Also, Turkish banks have tendency to show their earnings as smoothing. About timeliness, there has been an increasing improvement over the years and was found to be conservative.