Türkiye'de ev dışı gıda tüketiminin analizi

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye'de ikamet eden hanehalklarının sosyo-demografik özellikleri, ev dışı gıda tüketim düzeylerinin saptanması ve ev dışı gıda tüketimlerine etki eden etkenlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 2017 yılında 12166 örnek hanehalkı ile gerçekleştirilmiş ''Hanehalkı Bütçe Anketi'' verilerinden yararlanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız örneklem t-testi, ANOVA testi, çoklu regresyon modeli ve binary (ikili) logit modeli kullanılmıştır. Çalışma neticesinde: Ankete katılanların ev dışı gıda harcamaları ortalama 183.06 TL/ay; lokanta, kafe, bar, gece kulübü harcamaları ortalama 105.83 TL/ay; fast food ve paket servis harcamaları ortalama 1.71 TL/ay; kantin harcamaları ise ortalama 75.52 TL/ay olarak belirlenmiştir. t-testi sonucunda; toplam ev dışı gıda harcaması ile cinsiyet, medeni durum, çalışma durumu, eş çalışma durumu, sağlık sigortası, hanede öğlen ve akşam yemeklerini dışarıda yeme alışkanlığı olup olmama durumu, hanede kahvehane, kafe, lokal vb. yerlere gitme alışkanlığı olan birey olup olmama durumu ve hanelerinde kredi kartı kullanan birey olup olmama durumu arasında istatistiki açıdan anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Çoklu regresyon modeli sonucuna göre; ev dışı gıda tüketimi yapan hanehalklarının daha çok erkek, bekar, genç, eğitim ve harcama düzeyleri yüksek, çalışan bireylerden oluştuğunu söyleyebiliriz. Binary logit model sonucuna göre de; ev dışı gıda tüketimi yapan hanehalklarının daha çok erkek, bekar, genç, eğitim ve harcama düzeyleri yüksek ve çalışan bireyler olduğu tespit edilmiştir. Model sonuçları göz önüne alınarak lokanta, restoran, kafe gibi ev dışı gıda tüketim yerlerinin kadın, evli ve yaşlı hanehalklarına yönelik stratejiler geliştirip müşteri kitlesini artırabileceği söylenebilir.

In this study, it was aimed to determine the socio-demographic characteristics of the households residing in Turkey, the levels of food away from home consumption and the factors affecting the consumption of food away from home. In the research, the data of the `Household Budget Survey` conducted by the Turkish Statistical Institute with 12166 sample households in 2017 were used. Descriptive statistics, independent sample t-test, ANOVA test, multiple regression model and binary logit model were used in the analysis of the data. As a result of the study: The average away from home expenditures of the respondents were 183.06 TL/month; restaurants, cafes, bars and nightclubs spend an average of 105.83 TL/month; fast food and takeaway expenses average 1.71 TL/month; canteen expenditures were determined as 75.52 TL/month on average. As a result of the t-test; total food away from home expenditure and gender, marital status, employment status, spouse employment status, health insurance, whether there is a habit of eating lunch and dinner outside in the household, coffee houses, cafes, locals, etc. in the household. A statistically significant difference was found between the status of being an individual who has the habit of going places and whether there is an individual using a credit card in their household. According to the results of the multiple regression model; We can say that households that consume food away from home are mostly male, single, young, working individuals with high education and spending levels. According to the binary logit model result; It has been determined that households that consume food away from home are mostly male, single, young, have high education and spending levels, and working individuals. Considering the model results, it can be said that food away from home consumption places such as restaurants, restaurants and cafes can develop strategies for women, married and elderly households and increase their customer base.