Fen bilgisi öğretmen adaylarının doğal afet okuryazarlığı ile afet bilinci algı düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi

Abstract

Araştırmada, fen bilgisi öğretmen adaylarının doğal afet okuryazarlığı ile afet bilinci algı düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre belirlenmesi hedeflenmiştir. Araştırmada Sözcü, (2019)'nün geliştirdiği cronbach alfa güvenirliği ,87 olan `Doğal Afet Okuryazarlığı Ölçeği` ve Dikmenli ve ark.(2018)'nın geliştirdiği cronbach alfa güvenirliği ,72 olan `Afet Bilinci Algı Ölçeği` kullanılmıştır. Çalışma da ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini farklı sınıf düzeylerindeki fen bilgisi öğretmen adayları, örneklemini ise Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesindeki 1, 2, 3 ve 4. sınıftaki 128 fen bilgisi öğretmen adayı oluşturmaktadır. Verilerin analizinde SPSS22 programı kullanılmış ve anlamlılık seviyesi .05 alınmıştır.Araştırmadaki bağımsız değişkenlerden cinsiyet, doğal afet dersi alma durumu, doğal afet yaşama durumu, yakının doğal afet yaşama durumu, doğal afet faaliyetine katılma durumu, doğal afet kurum ismi bilme durumu, üniversitede ki afet planı ve acil toplanma yerini bilme durumu değişkenleri bağımsız örneklem t-testi ile analiz edilmiştir. Araştırmadaki ikiden fazla kategoriden oluşan bağımsız değişkenlerden sınıf düzeyi, akademik ortalama, anne-baba eğitim durumu, ailenin aylık geliri, yaşadığı yerleşim birimi ve doğal afet konularını anlama durumları ANOVA testi ile analiz edilmiştir. Analizler sonucunda katılımcıların doğal afet bilgi düzeyleri ile cinsiyet, sınıf düzeyleri, ders alma durumu ve kurum ismi bilme değişkenleri arasında anlamlı farklılaşma olduğu görülmüştür. Katılımcıların doğal afet davranış düzeyleri ile doğal afet yaşama durumları ve akranlarına göre doğal afet konularını anlama düzeyleri arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Duyuşsal eğilimleri ile değişkenler arasında anlamlı farklılık gözlenmemiştir. Afet bilinci algı düzeyleri ile cinsiyet, anne eğitim durumları, kampüsteki acil toplanma yerini bilme ve akranlarına göre doğal afet konularını anlama düzeyleri arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda program hazırlayıcılar, öğretmenler ve akademisyenlere önerilerde bulunulmuştur.

In the study, it was aimed to determine the natural disaster literacy and disaster awareness perception levels of science teacher candidates according to various variables.In the study, the `Natural Disaster Literacy Scale` with a cronbach alpha reliability of .87 developed by Sözcü (2019) and the `Disaster Awareness Perception Scale of Disaster Awareness` developed by Dikmenli and his friends (2018) with a reliability of .72 were used. Relational screening model has been used in the study. The universe of the research consists of science teacher candidates at different grade levels, and the sample consists of 128 science teacher candidates in the 1st, 2nd, 3rd and 4th grades of Kahramanmaraş Sütçü İmam University. SPSS22 program has been used in the analysis of the data and the significance level has been taken as .05.Among the independent variables in the research, gender, taking natural disaster lessons, experiencing natural disasters, relatives experiencing natural disasters, participating in natural disaster activities, knowing the name of the natural disaster institution, knowing the disaster plan on the campus and knowing the emergency meeting place were the independent samples t-test analyzed with. The independent variables consisting of more than two categories in the research, class level, academic average, education level of parents, monthly income of the family, residential area and understanding of natural disaster issues have been analyzed by ANOVA. As a result of the analyzes, it has been observed that there has been a significant difference between the participants' natural disaster knowledge levels and the variables of gender, class levels, taking courses and knowing the name of the institution. A significant difference has been found between the natural disaster behavior levels of the participants and their levels of experiencing natural disasters and their understanding of natural disaster issues. No significant difference has been observed between affective tendencies and variables.A significant difference has been found between natural disaster awareness perception levels and gender, maternal education status, knowing the emergency meeting place and understanding natural disaster issues. In line with the results obtained from the research, suggestions have been made to program preparers, teachers and academicians.