M.S. I.-II. yy'da Küçük Asya'daki atletik agonlarda sporcu hareketliliği

Abstract

İzleri günümüzden beş bin yıl öncesine kadar takip edilebilen spor, toplum hayatındaeğitim, askerlik ve eğlencenin bir parçası olarak günümüze kadar gelmiştir. Eski Yunanlardanöncesinde birçok toplum kendi sınırları içerisinde bir güç gösterisi olacak şekilde ikili sporkarşılaşmaları düzenlemiş; krallar ve yöneticiler spordaki yiğitliklerini ön plana çıkararak halküzerindeki prestijini arttırma çabasına girmişlerdir. Antik Yunanistan'da genç bireyler, toplumayararlı olabilmek maksadıyla zihinsel eğitimlerinin yanında beden ve müzik eğitimi dealıyorlardı. Diğer toplumlara göre daha fazla yarışmacı ruhu olan Yunanlar, her konuda dahaiyi olduklarını kanıtlamak istedikleri gibi sporda da bunu kanıtlamak için agonları toplumhayatına kazandırdılar.Homeros'ta da görüldüğü üzere agonlar başlangıçta sadece kahramanların ve asillerincenazelerinde ya da ölülerin ruhlarını onurlandırmak için düzenlenmiştir. Organize olarakbilinen ilk agon, M.Ö. 8. yüzyıl başında Olympia festivali bünyesindeki stadion koşusuydu.Olympia'yı Pythia, İsthmia, Nemea Oyunları, Panathenaia Oyunları takip edecekti. Yunandünyası tarafından kutsal kabul edilen bu festivaller zamanla ilgi odağına dönüşmüşlerdir.Roma İmparatorluk Dönemi'nde birçoğu imparatorluk kültü ile birleştirilen festivallerher yerde türemeye başlamıştı. Roma İmparatorluğu'nun Dönemi'nde ilk üç yüzyılında Yunanatletik geleneği zirveye ulaşmıştır. Atletler de bu dönemde ara vermeden yüzlerce kmuzaklıklardaki festivallere katılmak için seyahat ediyorlardı. Atletlerin Roma İmparatorlukşehirleri arasındaki seyahatlerine dair Küçük Asya'dan ele geçmiş birçok yazıt Küçük Asyalıbulunan atletlerin yarattığı hareketliliğe dair detaylı bilgiler vermektedir. Bu çalışmada 4 farklıKüçük Asya şehrinden 4 farklı atlete ait seyahatleri içeren yazıtlara odaklanılmıştır. Buçalışmada seçilen 4 atletten ikisi erken imparatorluk yıllarında, diğer iki atlet ise özellikleimparatorların himayesinde doruğa ulaşmış olan festivallerin olduğu M.S. 2. yüzyılda atletikkariyerinin zirvesine ulaşmış atletlerdir. Bu atletlere ait yazıtlar ve galibiyet listeleri incelenerekyaptıkları seyahatlari incelenerek atletlerin oluşturdukları hareketlilik ortaya konulmuştur.

Sports, traces of which can be followed back to five thousand years ago, has survivedto the present day as a part of education, military service, and entertainment in social life. Beforethe Ancient Greeks, kings and rulers tried to increase their prestige over the people byhighlighting their prowess in sports. In ancient Greece, young individuals received physical andmusical training as well as mental training to become contributing members of society. Greekswanted to prove that they were better in every subject, as well as in sports. In order to provethis, they brought agones into the social life.As seen in Homer, agons were originally arranged only at the funerals of heroes andnobles or to honor the deceased. However, with the establishment of Greek city-states in theearly 8th century BC., these sporting events would begin to be organized regularly as part oforganized festivals. The first agon would be the stadion within the Olympia festival. Olympiawould be followed by the Pythia, Isthmia, Nemean Games, and Panathenaean Games.During the Roman Imperial Period, festivals, many of which were combined with theimperial cult, began to spring up everywhere. Although gladiator fights seem to have come tothe fore in the Roman Period, the Greek athletic tradition reached its peak in the first threecenturies of the Empire. During this period, the athletes were running to the festivals which areheld hundreds of kilometers away almost without a break. There are many inscriptions foundfrom Asia Minor regarding the travels of athletes between Roman imperial cities. In this study,it is focused on the inscriptions of 4 different athletes from the cities of Asia Minor and their travels.