Tüketim mekânı bağlamında Antalya-kaleiçi'ndeki gündelik yaşamın sosyolojik analizi

Abstract

Mekân; üretim ilişkileri ve gündelik yaşam rutinleri bağlamında anlam kazanan, tüketim ilişkilerine zemin hazırlayan aynı zamanda tüketim nesnesi olan ayrıca birey ve grupların üzerinde belirli ilişkiler ve etkileşimler kurduğu, kültürel ürünler ve pratikler geliştirdiği bir alanı temsil etmektedir. Bu çalışmada, tarihi bir mekân olan ancak son yıllarda daha çok tüketim mekânı olarak kullanılan Antalya-Kaleiçi ele alınmıştır. Kaleiçi'ne yönelik bireylerin tarihi mekân bilinçleri, mekân üzerindeki gündelik yaşam ve tüketim pratikleri, mekânı kullanan kişilerin demografik özellikleri, sık kullanılan mekânlar ve bu mekânların tercih edilme nedenleri incelenmiş, söz konusu mekânın öyküsü sosyolojik olarak değerlendirilmiştir.Araştırma, nicel bir araştırma tasarımına sahiptir. Nicel araştırma yöntemlerinden biri olan tarama (survey) yöntemiyle Antalya Kaleiçi'ne yönelik olarak anket formu üzerinden veri toplanmıştır. Araştırma kapsamında basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile 396 kişiye ulaşılmış, elde edilen veriler SPSS 26 programına aktarılmış ve tablolaştırma işlemleri gerçekleştirilmiştir. Veriler, frekans ve ki-kare testleri aracılığıyla analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Nicel verileri desteklemek ve araştırmaya derinlik katmak amacıyla, 14 Kaleiçi esnafı ile görüşmeler yapılmış ayrıca mekân gözlem notları tutulmuştur. Kaleiçi'nin yerel ve küresel olarak farklı kimlikler tarafından, farklı zaman dilimlerinde ve farklı amaçlar doğrultusunda kullanılmakta olduğu, gündüzleri özellikle sabah saatlerinde turistlerin kültür gezisi ve alışveriş yaptıkları veya konakladığı bir mekânken akşam ve gece saatlerinde yerel halkın bar, meyhane, kafe ve restoran gibi mekânları eğlence ve gece hayatı amacıyla tercih ettikleri tespit edilmiştir. Ayrıca yerel halkın Kaleiçi'ndeki tarihi yapıları ve müzeleri bilme ve ziyaret etme oranlarının az olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Antalya Kaleiçi, mekân algısı, tarihi mekân, tüketim, turizm.

The space represents not only an area which gains meaning in the context of production relations and daily routines, preparing the ground for consumption relations and is an object of consumption; but also an area on which the individual and groups establish relations and interactions developing cultural products and practices. In this study, Antalya-Kaleiçi which has been used more as a consumption space in the recent years despite of it's being a historical space, is discussed. Kaleiçi has been examined in terms of the historical space consciousness of the individuals, their daily and consumption practices, the demographic characteristics of the people using it, the frequent spaces and the reason of preference; and the story of the mentioned space has been evaluated sociologically. The research has a quantitative research design. The data have been collected through a survey form for Antalya Kaleiçi as it is one of the quantitative research methods. Within the scope of research, 396 people were reached and the collected data were transferred to the SPSS 26 programme and tabulated. The data were analysed and interpreted through frequency and chi-square tests. In order to support the quantitative data and add depth into the research, in addition to space observation notes, 14 Kaleiçi tradesmen were interviewed.It has been determined that Kaleiçi has been used for different purposes in different time zones by different local and global identities: In the day time, particularly in the morning hours, it stands as a space of cultural trips, shopping or accomodation for the tourists while at night it has been used as an entertainment space by the locals with its bars, taverns, cafes and restaurants. Additionally, it has been concluded that the local people is mostly unaware of the historical buildings and museums in Kaleiçi nor visited them. Key Words: Antalya Kaleiçi, perception of space, historical space, consumption, tourism