Meme koruyucu cerrahi ve radyoterapi sonrası meme değişikliklerinin kontrol mamografi dozuna etkileri

Abstract

Amaç: Erken tanı ile meme koruyucu cerrahi (MKC) yöntemler ve bunları takibenyapılan radyoterapi (RT) yaygın tedavi yaklaşımı haline gelmiştir. Bu çalışma ilecerrahi ve RT ile memede oluşan değişikliklerin mamografi (MG) dozuna etkilerini vebu etkilerin zaman içindeki değişiminin ölçülmesi amaçlanmıştır.Materyal ve Metot: Bu çalışmaya aynı MG cihazında çekilmiş en az iki yıllıkmamografisi bulunan MKC yapılan 41 hasta dahil edilmiştir. Bu hastaların 32'sindebirinci, 24'ünde ikinci, 4'ünde üçüncü yıl mamografisi bulunmaktaydı. Mamografilerdememe alanı kompresyon kalınlığı ile çarpılarak yaklaşık hacim hesaplanmıştır. Memealanı, kompresyon kalınlığı, hacim ve görüntü verilerinden elde edilen meme organdozu verileri hem kraniokaudal (CC) hem de mediolateraloblik (MLO) görüntüler içintoplandı ve zaman içindeki değişiklikleri karşılaştırıldı.Bulgular: Birinci yılda MG dozu cerrahi öncesine göre hem CC hem de MLOgrafilerde ortalama % 38 artmıştı. İkinci yılda cerrahi öncesine göre CC grafilerdeortalama %25, MLO grafilerde ortalama %16 artmıştı. Üçüncü yılda doz cerrahiöncesine göre CC grafilerde % 2 azalırken, MLO grafilerde ortalama %15 artmıştı.Sonuç: MKC nedeniyle memede özellikle erken dönemde kitle benzeri değişiklikler,koleksiyonlar olurken, RT ile meme cildinde kalınlaşma ve ödem bulgularıoluşmaktadır. Bu değişikliklerin özellikle erken dönemdeki mamografide doz artışınınsebebi olduğu düşünülmektedir. Kronik dönemde ödem gerilemekte ve cilt kalınlığıazalmakta, yapısal bozulma, skar oluşumu ve kalsifikasyonlar oluşmaktadır. Bütün bubulgular MG dozunu etkileyebilecek değişikliklerdir ancak zaman geçtikçe gerileyen budeğişiklikler alınan dozu azalmaktadır.Anahtar Kelimeler: MKC; Radyoterapi; Mammografi; Doz

Aim: With early diagnosis, breast conserving methods and subsequent radiotherapy(RT) have become widespread treatment approaches. The aim of this study was toevaluate the effects of changes of surgery and RT on the mammography dose over time.Material and Method: This study included 41 patients who underwent breastconserving surgery and radiotherapy to whom at least two years of follow upmammography were done on the same mammography device. Of these 41 patients 32had first, 24 had second, and 4 had third year mammography. In the mammography, thearea occupied by the breast was multiplied by the compression thickness to calculate theapproximate volume. The breast organ dose data obtained from the image data, breastarea, compression thickness, volume data were collected and measured from bothcraniocaudal (CC) and mediolateraloblique (MLO) images. Changes of these data bytime were evaluated.Results: On the first-year follow-up, the dose increased by 38% on both CC and MLOradiographs. Mean mammography dose was increased by 25% on CC radiographs and16% on MLO radiographs in the second year. In the third year, the dose onmammogram decreased by 2% on CC radiographs in the third year compared to thepreoperative period, while the dose on MLO had increased by 15% on radiographs.Conclusion: Because of surgery and radiotherapy, mass-like changes and collectionsare observed in the breast especially in the early period, radiotherapy and thickening ofthe breast skin and edema findings in the breast occur. These changes were thought tobe the cause of the dose increase especially in early mammography. In chronic period,edema regresses and skin thickness decreases, structural deterioration, scar formationand calcifications occur. All these findings may affect the mammography dose, but asthe time passes decrease in the amount of edema, skin thickness and the volume willcause decrease of the dose.Keywords: Breast conserving surgery; Radiotherapy; Mammography; Dose