Geriatrik hipertansif hastalarda tedaviye uyumda eğitim ve ilaç hatırlatıcı kol saatinin rolü

Abstract

Amaç: Bu araştırma, geriatrik hipertansif hastalarda tedaviye uyumda eğitim ve ilaç hatırlatıcı kol saatinin etkisini belirlemek amacıyla randomize kontrollü deneysel bir çalışma olarak yapılmıştır.Materyal ve Metot: Araştırma Nisan 2019-Kasım 2020 tarihleri arasında Aile Sağlığı Merkezi'nde yürütülmüştür. Örneklem büyüklüğü için power analizi yapılmış olup 30'u eğitim ve saatle hatırlatma (deney), 30'u eğitim (deney) ve 30'u kontrol grubu olmak üzere toplam 90 hipertansif hasta ile araştırma tamamlanmıştır. Veriler Standardize Mini Mental Test, Anket formu, Hipertansiyon Bilgi Formu, Antihipertansif İlaç Tedavisine Uyum Ölçeği ve Hipertansif Hastalarda İlaca Uyum Öz-etkililik Ölçeği Kısa Formu kullanılarak yüz yüze görüşme ile toplanmıştır. Deney gruplarındaki hastalara hipertansiyon ve tedaviye uyum içerikli eğitim, kan basıncı takibi ve telefonla danışmanlık hizmeti verilmiştir. Ayrıca eğitim ve saatle hatırlatma grubuna ilaç hatırlatıcı kol saati takılmıştır. Kontrol grubundaki hastalara herhangi bir girişim uygulanmamıştır. Verilerin analizinde sayı, yüzde, ortalama, ki-kare, Fisher's exact, McNemar, Wilcoxon, Kruskal Wallis, eşli iki örnek t testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır.Bulgular: Bu çalışmada, deney grupları ve kontrol grubunun eğitim öncesi Hipertansiyon Bilgi Formu puan ortalamalarının düşük olduğu, eğitim sonrası deney gruplarının puan ortalamalarında anlamlı düzeyde artış olduğu saptanmıştır (p<0.05). Antihipertansif İlaç Tedavisine Uyum Ölçeği son test puan ortalaması eğitim ve saatle hatırlatma grubunda anlamlı düzeyde daha düşük bulunmuştur (p<0.05). İlaca Uyum Öz-etkililik Ölçeği Kısa Formu'nun ön test puan ortalamaları her üç grupta düşük olup, son testte eğitim ve saatle hatırlatma grubunda İlaca Uyum Öz-etkililik Ölçeği Kısa Formu puan ortalamalarının anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptanmıştır (p<0.05). Her üç gruptaki hastaların ilk ölçüm kan basıncı değerlerinin yüksek olduğu; son ölçümde ise en fazla azalmanın eğitim ve saatle hatırlatma grubunda olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Sonuç: Eğitim programı ve ilaç hatırlatıcı kol saati kullanımın yaşlı hipertansif hastalarda tedaviye uyumu artırmada ve kan basıncını azaltmada etkili girişimler olduğu saptanmıştır. Anahtar Sözcükler: yaşlı, hipertansiyon, tedaviye uyum, eğitim, ilaç hatırlatıcı.

Aim: This randomized controlled study was conducted in order to determine the effects of training and medication reminder wristwatch on treatment adherence in geriatric hypertensive patients. Material and Methods: The study was performed in a Family Health Center between April 2019 and November 2020. A power analysis was carried out to determine the sample size and the study was completed 30 training and reminder by watch (experiment), 30 education (experiment) and 30 control group total of 90 hypertensive patients. The data were collected with face-to-face interview method using the Standardized Mini Mental Test, survey form, Hypertension Information Form, Antihypertensive Medication Adherence Scale and Medication Adherence Self-efficacy Scale Short Form. Patients in the experimental group received training on hypertension and treatment adherence, blood pressure monitoring and telephone consulting service. In addition, patients in this group put on a medication reminder wristwatch. No intervention was carried out for the patients in the control group. Data were analyzed using number, percentage, mean, Chi-square, Fisher's exact, McNemar, Wilcoxon, Kruskal Wallis paired two samples t test and one-way variance analysis. Results: It was found that the mean Hypertension Information Form scores were low in the experimental and control groups, while these scores significantly increased after the education (p<0.05). The mean post-test Antihypertensive Medication Adherence Scale score was significantly lower in the training and reminder by wristwatch group (p<0.05). The mean pretest Medication Adherence Self-efficacy Scale Short Form scores were lower in all three groups, while the mean post-test Medication Adherence Self-efficacy Scale Short Form score was significantly increased in the training and reminder by wristwatch group (p<0.05). It was observed that the initial blood pressure measurements were high in the patients in all three groups, while the highest decrease was found in the training and reminder by wristwatch group at the final measurement (p<0.05).Conclusion: Training program and using a medication reminder wristwatch were found to be effective in increasing treatment adherence and lowering blood pressure in geriatric hypertensive patients. Keywords: elderly, hypertension, treatment adherence, training, medication reminder.