Tip 2 diyabetli ve prediyabetli bireylerde diyetle fruktoz alımının metabolik kontrol ve biyokimyasal parametreler ile ilişkisi

Abstract

Bu araştırma, Tip 2 diyabetli ve prediyabetli bireylerde diyetle fruktoz alımının metabolik kontrol ve biyokimyasal parametreler ile ilişkisini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmaya, Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Endokrinoloji Polikliniği'nde takip edilen 20-64 yaş aralığındaki Tip 2 diyabetli, prediyabetli ve kontrol grubundan oluşan toplam 120 birey katılmıştır. Araştırmada bireylere ait genel bilgiler, beslenme alışkanlıkları, fruktoz içeren besinleri tüketim sıklıkları, üç günlük besin tüketim kayıtları, antropometrik ölçümleri, biyokimyasal parametreleri, kan basınçlarına ait veriler yüz yüze uygulanan anket formu aracılığı ile elde edilmiştir. Verilerin istatistiksel analizleri SPSS paket programı ile yapılmış ve p<0,05 anlamlı kabul edilmiştir. Araştırmaya katılan Tip 2 diyabetli, prediyabetli ve kontrol grubundakilerin %25'i erkek, %75'i kadın olup Tip 2 diyabetlilerin yaş ortalaması 50,35±6,9 yıl, prediyabetlilerin 42,08±11,7 yıl ve kontrol grubundakilerin 43,93±10,8 yıldır (p<0,05). Tip 2 diyabetli bireylerin %22,5'inin, prediyabetli bireylerin %10'unun günlük diyetle karbonhidrat alım oranı yetersiz iken Tip 2 diyabetli bireylerin %70'inin prediyabetli bireylerin %77,5'inin günlük diyetle ÇDYA alımları yetersizdir. Üç günlük besin tüketim kaydına göre Tip 2 diyabetli, prediyabetli ve kontrol grubu bireylerin günlük fruktoz alımları sırasıyla 14,6±4,6 g, 14,9±3,9 g ve 15,2±5,1 g'dır. Günlük diyet ile fruktoz alımı bakımından gruplar arasındaki farklılık anlamlı değildir (p>0,05). Fruktoz tüketim sıklığı formuna göre Tip 2 diyabetli bireylerin günlük ortalama fruktoz alım miktarları prediyabetli ve kontrol grubundaki bireylere kıyasla yüksek bulunmuştur (p<0,05). Tip 2 diyabetli (r:0,931) ve prediyabetli (r: 0,842) bireylerin diyet ile fruktoz alımı ile BKİ arasında pozitif yönde bir ilişki olduğu saptanmıştır (p<0,05). Tip 2 diyabetli bireylerin fruktoz alımı ile vücut yağ yüzdesi arasında pozitif yönde, istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır (r:0,748; p<0,05). Prediyabetli (r:0,321) ve kontrol grubu (r:0,342) bireylerin fruktoz alımı ile kalça çevresi arasında pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır (p<0,05). Kontrol grubundaki bireylerin fruktoz alımı ile bel/boy oranı arasında pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır (r:0,354; p<0,05). Tip 2 diyabetli bireylerin fruktoz alımı ile VLDL-K (r:0,326), TG (r:0,414) ve HbA1c (r:0,842) arasında pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Prediyabetli (r:0,369) ve kontrol grubu (r:0,725) bireylerin fruktoz alımı ile LDL-K arasında pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki görülmektedir (p<0,05). Sonuç olarak Tip 2 diyabetli ve prediyabetli bireylerde diyet ile fruktoz alımının bazı antropometrik ölçümler ve biyokimyasal parametreler ile ilişkili olduğu belirlenmiştir. Prediyabetin Tip 2 diyabete geçişinin önlenmesinde ve Tip 2 diyabetin yönetimi ve tedavisinde gerekli eğitimler düzenlenerek bireylerin farkındalıklarının artırılması, bireylere sağlıklı beslenme alışkanlıklarının kazandırılması önemlidir. Ayrıca fruktoz alım miktarına yönelik güvenilir bir değerlendirme aracının geliştirilmesi önemli bir gerekliliktir.

This study was carried out to evaluate the relationship between dietary fructose intake with metabolic control and biochemical parameters in Type 2 diabetes and prediabetes patients. The study included 120 individuals in type 2 diabetes, prediabetes and control groups between the ages of 20-64 followed in the Endocrinology Policlinic of Kırıkkale University Medical Faculty Hospital. General information, nutrition habits, fructose consumption frequencies, three-day food consumption records, anthropometric measurements, biochemical parameters, blood pressures about individuals in the study were obtained by means of a face-to-face questionnaire. Statistical analysis of the data was done by SPSS package program and p<0,05 was considered significant. In the study 25% of the individuals with Type 2 diabetes, prediabetes and control group were male, 75% were female and the mean age of the individuals with Type 2 diabetes was 50,35±6,9 years, 42,08±11,7 years for the individuals with prediabetes and 43,93±10,8 years for the control group (p<0,05). While 22,5% of individuals with type 2 diabetes and 10% of patients with prediabetes are inadequate with carbohydrate in daily diets, 70% of individuals with Type 2 diabetes are inadequate with PUFA in daily diet.The daily intake of fructose was 14,6±4,6 g, 14,9±3,9 g, and 15,2±5,1 g respectively, according to the three-day diet regimen. There was no difference between the groups in terms of daily diet fructose intake (p>0,05). According to the frequency of fructose consumption, daily average fructose intake of individuals with Type 2 diabetes was found to be higher than those of prediabetes and control group (p<0,05). A positive correlation was found between the dietary fructose intake and BMI of Type 2 diabetes (r:0,931) and prediabetes (r:0,842) patients (p<0,05). A statistically significant relationship was found between fructose intake and body fat percentage in individuals with Type 2 diabetes (r:0,748; p<0,05). There was a statistically significant relationship between the fructose intake and hip circumference of patients with prediabetes (r:0,321) and control group (r: 0,342; p<0,05). There was a statistically significant relationship between the fructose intake and waist/height ratio in the control group (r:0,354; p<0,05). There was a statistically significant relationship between fructose intake and VLDL-C (r:0,326), TG (r:0,414) and HbA1c (r:0,842) in individuals with Type 2 diabetes (p<0,05). There was a statistically significant correlation between the intake of fructose and LDL-K in the prediabetes (r:0,369) and control groups (r:0,725; p<0,05). As a result, it was determined that the intake of dietary fructose was associated with some anthropometric measurements and biochemical parameters in individuals with Type 2 diabetes and prediabetes. It is important that raise awareness of individuals and to provide healthy eating habits to individuals by organizing the necessary trainings in the management and treatment of Type 2 diabetes and preventing the transition of prediabetes to Type 2 diabetes. It is also an important requirement to develop a method for evaluating the amount of fructose intake.