Aile şirketlerinde kurumsallaşma: Mersin ili aile şirketlerinin kurumsallaşma konusundaki tutumlarını ve düşüncelerini belirlemeye yönelik bir araştırma

Abstract

Aile şirketleri, özel şirketlerin öncelikli çalışma alanlarından bir tanesinioluşturmaktadır. Bu çeşit firmaların devamlı büyümeleri ve varlıklarını devam ettirmeleriuzun süreli hedeflerini oluşturmalarına ve yapılarını şekillendirmelerine dayanmaktadır.Bu düşüncelerle, Mersin ili sınırlarında kurulu olan aile firmalarının durumunudeğerlendirmeye çalıştık. Ele alınan firmalar Mersin Ticaret ve Sanayi Odası'na kayıtlıolan şirketler arasından seçilmiştir. Araştırma evrenini oluşturan 120 aile şirketi, farklısektör ve iş alanlarını temsil etmektedirler. Bu 120 şirketin 59 tanesi gönderilen anketecevap vermiş ve bu sayı yeterli görülerek istatistiksel analizler yapılmıştır. Uygulanandeğişik analizler sonucunda ortaya çıkan bulgular şöyle özetlenebilir: Mersin ilinde veyöresindeki aile şirketleri dünyanın diğer bölgelerinde bulunan aile şirketleri ile aynıkarakteristik özellikleri taşımaktadır. Ancak, Mersin'deki aile şirketlerini etkileyen değeryargılarının derecesi ana farklılık olarak görülmektedir. Türkiye'nin güney bölgesindebulunan aile şirketlerinin önemli bir kesimi ?klan? kültürü değerler sistemine sahiptir.Bununla kastedilen aile üyeleri kendilerini, ekonomik varlıklarını sürdürmek içinbirbirlerine karşı sorumlu hissetmektedirler. Bu nedenle işin gerektirdiği bilgi ve beceriyesahip olmasalar bile aile üyelerinin büyük bir kesimi şirkette iş sahibi olmaktadırlar.Zorlu bir değişim olan kurumsallaşma süreci aile üyelerinin sahip olduğu baskın değeryargıları nedeniyle gerçekleşememektedir; çünkü şirketi aile üyeleri tarafındankendilerinin her türlü ekonomik ihtiyaçlarını karşılaması gereken bir varlık olarakgörmektedirler. Bu Mersin'deki aile şirketlerinde çoğunlukla karşılaşılan temelproblemlerin başında gelmektedir. Kurumsallaşma sürecinin tamamlanması için budeğerler sisteminin kökten değişmesine ihtiyaç vardır.Anahtar Kelimeler: Aile, Aile Şirketi, Kurumsallaşma.

Family businesses are becoming one of the major study areas of privateorganizations. A sustainable growth and continuous existence for these organizationsdepends on a set of long lasting goals and formalization of their structure.Within this thought, we intended to analyze family businesses in the greater areasof Mersin city. The selections of companies were done from a list of firms registered toThe Chamber of Commerce & Industries of Mersin. The research population was about120 family firms which represent different sectors and businesses. Out of this 120, 59 ofthem responded to the questionnaires and the responses were seen as an enough numberin which a statistical tool can be implemented. Based on various analyses, the researchfindings indicate that: family businesses in Mersin carry some main characteristics offamily businesses which exist in all over world. The main difference seems to be thedegree of impact of values that effect family business in Mersin. It seems that mostfamily businesses reflect value systems of ?Clan? culture that is a common practice inmost organizations in the southern part of Turkey. Family members are seen responsibletoward each other in maintaining their economical existence. For this reason, mostlyfamily members are employed though they do not have the skills and abilities which arerequired by the work. Other findings also indicates that institutionalization oforganization is a difficult process because of the dominant family value. The valuesystem again mandates that family should be a responsible entity for meeting economicneeds of each family business. This is the one of basic problems faced by almost everyfamily owned business in Mersin.Key Words: Family, family owned business, institutionalization