İcra iflas suçları kapsamında şirket yöneticilerinin cezai sorumluluğu

Abstract

İcra ve İflas Kanunu'nun Onaltıncı Babı, Cezai Hükümler Bölümü başlığını taşımakta ve 331 ila 345/b maddeleri icra ve iflas suçu sayılan eylemleri ve cezalarını göstermekte, ayrıca 310 ve 311 inci maddelerinde de taksiratlı iflas ile hileli iflas suçlarını düzenlemektedir. İcra ve İflas Kanunu'nda, kimi ekonomik suçlara, cezalara ve özel yargılama usullerine yer verilmesinin nedeni, icra yoluyla takipte, işlemleri etkili hale getirmek ve alacaklıların haklarını güvence altına almaktır. Zira, ticari ve ekonomik hayatın gelişmesi ve büyük yatırımların yapılması, özellikle ticari yaşamda kişilerin birbirlerine güvenmelerine ve piyasadaki istikrara bağlıdır. Ticari yaşamın karmaşık bir hale gelmesi ve küreselleşmesi sonucu, şahıs yatırımları yerine, şirketleri ön plana çıkarmış bulunmaktadır. Dolayısıyla, bu şirketlerin üçüncü kişilere karşı hukuki sorumlukları yanında, yönetici, müdür ve vekillerinin de, cezai yönden sorumluluklarının belirlenmesi gerekmektedir. Çünkü salt hukuki sorumluluk yüklemek suretiyle, ticari hayatı kaosa sürüklemeden dengede tutmak ve ekonominin sağlıklı bir şekilde büyümesini sağlamak mümkün görülmemektedir.İcra ve İflâs Kanunu'nun 345 inci maddesi tüzel kişilerin işlemlerinden dolayı, kimlerin ceza yaptırımı ile karşı karşıya kalacaklarını düzenlemiştir. Şirket adına bu kişiler arasında, tüzel kişinin müdürleri, mümessilleri veya vekilleri gösterilmektedir. Bu konu, Türk Ticaret Kanunu'nda düzenlenmiş olan şirket yöneticilerinin hukuki sorumlulukları yanında, İcra ve İflâs Kanunu'nda da cezai sorumluluklarının düzenlenmesi gereğini ortaya çıkarmış ve bu doğrultuda, 333/a, 334, 345 ve 345/a maddelerinde gerekli düzenlemeler yapılmış ayrıca, Türk Ceza Kanunu'nun 161 nci maddesinde hileli iflâs, 162 nci maddesinde de taksirli iflâs suçlarına yer verilmiştir.Tez'in amacı; yukarıda açıklanan çerçeve içinde İcra ve İflas Kanunu, Türk Ticaret Kanunu ve Türk Ceza Kanunu'nun ilgili maddeleri, kural ve ilkeleri temelinde, şirket yöneticilerinin cezai sorumluluklarını incelemektir. Bu bağlamda, İcra ve İflas Kanun'da yer alan suçlar yönünden, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu ve 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile hukukumuza ilk kez giren, örneğin uzlaşma gibi kurumların uygulanabilme imkânları, Yargıtay kararları ve öğretideki görüşler çerçevesinde araştırılmakta ve bu konuda bir sonuca varılmaya çalışılmaktadır.Anahtar Kelimeler: İcra, iflâs, sermaye şirketleri, icra ve iflas suçları.

The articles of 310-345/b in the Sexteenth Part of Execution and Bankruptcy Code indicates the crimes for actions about execution and bankruptcy. Furthermore, the Execution and Bankruptcy Code includes some economic crimes, punishments and private judgment procedures. So, it is possible to make Execution procedures more efficient and protect the rights of the creditors by using prosecution through Execution. Certainly, the development in the commercial and economic life and the importance in making huge investments, especially in private commercial sector, depend on the mutual trust among the persons as well as the stability in the market. The consequence of globalization and the complexity of the commercial life bring about stock companies instead of personal investments. Consequently, it is important to establish that those companies have legal and criminal responsibilities against the third persons as well as to the administrators and to their deputies. Because, it is not possible to balance and establish a healthy and stable growth in the economy by imposing only legal responsibilities to those persons. The article of 345 in the Execution and Bankruptcy Code states the persons who have criminal responsibilities as a juridical person. This article indicates the juridical person?s directors, their representatives or deputies in the name of the company. For these reasons, after codifying the chapter related to the legal responsibilities of company administrators in Turkish Commercial Code, it seems that there is a need to regulate the articles of 333/a, 334 and 345 of Execution and Bankruptcy Code. Also, the bankruptcy by deception and reckless bankruptcy are arranged in the article 161 and 162 of Turkish Penal Code.Purpose of this thesis is to scrutinize rules and principles in the related articles of Execution and Bankruptcy Code, of Turkish Commercial Code and of Turkish Penal Code by examining the legal responsibilities of company administrators. The thesis also aims to search the perspective of the crimes in the Execution and Bankruptcy Code, Turkish Penal Code, and Penal Justice Code. In addition, it aims at implementing of mediation instruments and the decisions taken by the High Court of Appeals including doctrine.Key Words: Execution, Bankruptcy, Stock Companies, Execution and Bankruptcy Crimes.