Türkiye`de milli gelirin tahmini ve gerçekleşen değerlerinin karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Gayri safi milli hasıla Ülkelerin kısa dönemli üretimlerini, gelişmişlik ve az gelişmişlik derecelerini göstermesi bakımından son derece önemlidir. Gayri safi milli hasıla Uç yöntemle hesaplanabilir. Bu yöntemler Üretim, Gelir ve Harcamalar yöntemidir. ülkemizde bu yöntemlerden üretim ve gelir yöntemleri kullanılmaktadır, ülke çapında özel tüketim harcamaları hakkında sağlıklı veriler bulunmadığından harcama yoluyla hesaplama yapılamamaktadır. Bu çalışmada Türkiye'nin 1981-1990 dönemi için GSMHsının ve tarım, sanayi ve hizmetler kesimi katma değerinin ön tahmin değerleri ile gerçekleşen değerleri arasındaki uyumu incelemek için 7 değişik ölçüt kullanılmıştır. Bu ölçütler şunlardır: Ortalama Mutlak Sapma(OMS), Ortalama Kareli Sapma(OKS), Ortalama Mutlak Orantılı Hata(OMOH), Kikare ölçütü(CSTS), Uyum Gücü Ölçütü(UG), Bilgi îndeksi(BI) ve Basit korelasyon Katsayısı(COR) Bu ölçütlere göre GSMHnın tahminlerini değerlendirdiğimizde; Cari Üretici Fiyatları ile gerçekleşen değere en yakın olan tahminin 8.ci tahmin en uzak olan tahminin ise 2.ci tahmin, Cari faktör fiyatları ile gerçekleşen değere en yakın tahminin 5.ci tahmin, en uzak tahminin ise 2.cı tahmin, 1968 yılı üretici Fiyatları ile gerçekleşen değere en yakın tahminin 8.ci tahmin, en uzak tahminin ise 2xi tahmin, 1968 yılı Faktör Fiyatları ile gerçekleşen değere en yakın tahmin lO.cu tahmin en uzak tahminin ise 2.ci tahmin olduğu görülür. Benzeri değerlendirme çalışmaları tarım, sanayi ve hizmetler kesimi katma değerleri için de yapılmıştır. Ayrıca GSMH, tarım, sanayi ve hizmetler kesimi katma değerlerin tahmini değerlerinin iktisadi politika değerlendirmelerinde kullanılabilecekleri düşünülerek, bu tahminlerle ilgili öngörülen büyüme oranlan ile gerçekleşen değerlerin büyüme oranlarının da bir karşılaştırılması yapılmıştır. Bu değerlendirme sonuçlarından görüldüğü gibi, tahmin dönemi uzadıkça hata payı azalmaktadır. Ancak ilk tahminlerdeki yanılmaların azaltılması için DİE bünyesinde bu doğrultuda çalışmaların yapılması gerektiğini düşünüyoruz. -XIII-

A COMPARISON OF NATIONAL INCOME ESTIMATES AND REALIZED VALUES IN TU$<EY SUMMARY Gross national product is calculated by production, income and expen diture methods. In the production approach, gross national product is calculated by multiplying the quantity of goods and services with marketing prices, and summing them. The procedure followed in the estimation is measurement of the cur rent production of goods and services in an economy. The point to be noticed in computing national product is the avoidance of double counting. In other words, we want to count only final products, excluding intermediate products. Final products can be classified as a consumer goods, investment goods and goods purchased by the goverment. When using this methods to estimate the national income in practice, the intermediate consumption of the producers is deducted from output. This gives their value added. Only the net additions made by each producer to the value of the product are included. The value of the purchases from other pro ducers is not counted. In this approach, domestic product is equal to the sum of value added created within in the country. Net factor income from abroad should be ad ded to domestic product in order to obtain national income. In the income approach, gross national product is calculated by adding factor incomes that factor owners receive from the production activities. In this estimation, only these income of residents of the nation, whet her individual or corporate, which are derived directly from the current pro duction of goods and services are included. Such income can be described as factor incomes other forms of income, for example, retirement pensions, or family allowances or receipts of private gifts, can not be regarded as payments for current services to production; they are paid for out of factor incomes, through national insurance, through taxes, or by gifts and are described are transfer incomes. Payments for which no goods or services are received in re turn, such as taxes, are transfer payments. The national income of a country is the income of residents of that co untry. Some of this income arises a result of economic activity abroad, or property held abroad, while some income arising within the country is paid to non-residents. To arrive at the national income of a country's residents, the net factor income from abroad has to be added to the factor incomes arising in that country. -XIV-