Tunceli cemlerinde semahların incelenmesi

Abstract

ÖZET Milli Kültür verilerimizden biri de, Türk halk müziğimizdir. İçerik açısından sınırsız konu zenginliği olan bu zenginliği incelemek, el bette kolay değildir. Bu sebeple biz araştırmamızı yurt genelinde düşünmedik. Aksine çalışmamıza belli bir yöreyi `Tunceliyi alarak sınırlandırmış olduk. Böylece daha sağlıklı sonuçlara ulaşacağımız tabiidir. Amacımız sanat dünyasının bilmediği `Tunceli` semahlarını kaynağına giderek derlemek suretiyle toplumun beğenisine sunmaktır. Daha da önemlisi onları kaybolmadan Kültür arşivlerimize kazandırmaktır. Ayrıca derlediğimiz semahların söz, melodik ve ritm açısından biçim analizi yaparak, bugüne kadar yapılmamış bir çalışmayı teknolojik hıza kurban etmeden gerçekleştirebilmektir. Çalışmamızı 1- Giriş 2- Cem 3- Semah'la ilgili bilgiler 4- Tunceli yöresinde Cem 5- Tunceli semahları hakkında genel bilgiler 6- Semahların söz ve melodik açıdan incelenmesi plan çerçevesinde oluşturduk. Sonuçta Tunceli Semahlarının ağırlama bölümünde bir melodik durgunluğun mevcudiyetini gözledik. Bu durgunluk zaman zaman senkop, motif genişlemesi ve değişimleri ile giderilmeye çalışılmış. Ama buna rağmen yine de kulaktaki monotomluk hissi kaybolmamaktadır. Erzincan ve Arguvan semahlarında olduğu gibi Tunceli semahlarında da dikkat çekici bir Özellik olarak komut cümleleri tespit edilmiştir. Bir başka özelliği de yürütme ve pervaz bölümlerinin birbiri ardına birkaç kez tekrarlandığı görülmüştür. Bağlama sazı eşliğinde şelpe ile bağlama düzeninde icra edilen Tunceli semahları, çok renkli, akılda kolay kalıcı birbirinden farkları olan melodilerden oluşmamıştır. Simgesel açılımlar bu görüşümüzü doğrulamaktadır. Ancak usûl ve bunların düzümleri açısından Tunceli semahlarında, hem bölümden bölüme geçişte, hem de bölüm içinde büyük bir zenginliği vardır. Halk edebiyatı nazım şekillerinden `koşma` ve `mani` türleri kullanılmıştır. Zaman zaman koşmayı, bazı semahlarda `mani` takip etmiştir. Şiirleri, `tarikat` şairlerinindir. Tunceli semahlarında, birkaç şairin sözlerini ard arda görmek mümkündür.

SUMMARY One of the National Culture of datum is our Turkish Folksong Music. Naturally to associate of richest subject that is not possible to search easy. According to that we did not think our research to common of settelment. Cotrary we have gotten to our endeavour that it is known place `Tunceli` determined. We are able to reach more healthy end ofis dependent. Our purpose; its unknown by the profession world to reach the source of `Tunceli` peasant dancers of gradually to arrange and taste for the society. More important position is to gain them at our Culture archives before to lo se. In addition, our compactly word, melodic and ritm of peasants to implicate to do of pattern to analyze, and, to realize that had not done until today before to make victim of technological speed. We brought our study. 1- Enter 2-Multitude 3- Connected knowledge of peasant 4- Cem at the Tunceli place 5- General knowledge about Tunceli peasants 6- The sarch of peasants according to word and melodic in a frame of plan. Finally at the chapter of entertainment we observed existence of a melo dic stagnation. That stagnation had been removed from time to time with ex- pantion of the motif and change. But in spite of feelings has not been disap pearing monotonous from the ears. Some particular remarkable sentences are at Erzincan and Arguvan peasant dancers as it is that there has been Tunceli peasant dancers too. The other characteristics that making one chapter of fringe has been seen several repetation. Performing at the accompaniment instrument Bağlama colorful Tunceli peasants are have not become to be kept in mind of different melodies. The simbolical declinations are have been proving our idea. But Tunceli peasants are very rich while penetration of chapter from one to another also in. In the literary world that Tunceli peasant have been used `kosma` and `mani` kind of. Poems belong `tarikat` Tunceli peasants that it is able to see words of se veral poters. VI