Türk musikisinde kullanılan lenk-fahte usulü ve usulle bestelenen eserler

Abstract

Lenk-Fahte usûlü 17. yüzyılda musikimizde kullanım alanı bulmuştur. On zamanlı usûllerimizden bestede (özellikle Nakış formunda) kullanı lan tek usuldür. Bu usûlü ilk tatbik eden Zekâi Dede olmadığı halde kullanım ve işleyiş özelliği bakımından bu usûlün ustası kabul edilir. Genellikle 4'lü mertebede ölçülmüş, 8'lik mertebede ise bu başarı elde edilememiştir. Zamanın müzikologlarından alaa Dc.Subhi Ezgi, Rauf Yekta Bey, Ahmet Ir- soy vs. gibi bestekârlar yaşadıkları dönemde bu usûle gereken önemi göstermişlerdir. Bu usûl hakkında belirtebileceğimiz önemli bir konu ise vezin konusu dur. `ÎRistefılâtün, Itüstefilün ve Mefûlü` vezinleri sıkça kullanıldığı halde bu vezinlerin dışına da çıkıldığı görülmüştür. Günümüz bestekârlarından Sadettin Kajgjak ve Zeki Arif Ataergin'de bu usûlde eserler meydana getirmişlerdir. İV

`Lenk-Fahte` and its usage in Turkish Music. `Lenk-Fahte` has come in to use in Turkish music during 17 century. It is the only form in composition among the 10-period beating form and the only one that has ybeen used especially in Nakış form. Zekâi Dede is accepted as the master of this timing though he is not the first one to use but because of the way he has used it in his works. This timing has been measured for semibreve notes (Whole-note beatings) but the same success has not been ensured for quavers (eighth - note beatings) Dr. Suphi Ezgi, Rauf Yekta Bey & Ahmet Irsoy, who are known as the musicologists of.the tine, have shown the necessary importance for this timing. The most important matter on this timing is the `metre`. The metres which are called as `Müstefılâtün, MUstefilün, & Ifefülü` have of ten been wed though they are given up from time to time. This timing has been used by Saadettin KAYNAK & Zeki Arif ATAERGİN who are the composers of our time and works have been written with this timing.