Orkestra bünyesinde Türk müziği sazları

Abstract

ÖZET ORKESTRA BÜNYESİNDE TÜRK MÜZİĞİ ŞAZLARI Bu çalışmada, Türk Müziği'nin gelişmesindeki en büyük problemlerden biri olarak, enstrumântasyondaki kaynak- eksikliği ortaya çıkmıştır. Bu eksikliği giderme amacıyla, orkestrasyon açısından yararlı olabilecek bilgiler verilmiştir. Bu bilgiler Ney, Klasik Kemence, Kanun, Tanbur ve Ud enstrümanlarına aittir. Türk Müziği enstrümanları, genelde solo ifadeye yönelik olarak kullanılmaktadırlar. Alternatif fikir olarak, orkestral ifadeye yönelik kullanılmaları getirilmiştir. Buradaki amaç yeni tınılar elde etmektir. Enstrümanlarda, gelenekteki nota dışı icranın armonizasyona etki ettiği görülmüştür.Buna çözüm olarak, orkestra içerisinde geleneksel icra şeklinden vazgeçilmesi gerektiği ortaya konulmuştur. : Türk Müziği enstrümanlarının ses seviyesi, diğer enstrümanlara oranla daha düşüktür. Büyük orkestralarda yetersiz kalmaktadırlar. Sayılarının artması ise, teknik yapılarından dolayı entonasyon problemleri yaratmaktadır. Çözüm olarak Oda Orkestrası kullanılması uygun görülmüştür. Türk Müziği enstrümanlarının, yüksek tempolu eserlerde genellikle problem yaşadıkları gözlenmiştir. Bestecilerin, hızlı pasajlarda görev dağılımına çok dikkat etmeleri gerektiği ortaya çıkmıştır. VTez konu seçiminin diğer unsurlarından birisi de Türk Müziği sazlarında icra kavramıdır. Geleneksel Türk Müziği'nde toplu icra ağırlıkta olup solo icra ise, Taksim şekliyle gerçekleşmiştir. Son dönemde yapılan orkestra eserlerinde de Türk Müziği Sazları çoğunlukla solist olarak kullanılmışlardır. Bu çalışmada ise daha çok solo ifadeye yatkınlıklarıyla bilinen Türk Müziği enstrümanlarının orkestra bünyesinde görevli kılınıp orkestral ifadeye yönelik olarak kullanılması araştırılmıştır. Burada amaç, entrumanlarm solistik hüviyetlerinden sıyrılıp, orkestra bireyleri halinde kullanılması olarak düşünülmüştür. Bu düşünce yoluyla, orkestraya yeni bireylerin eklenmesi sonucu yeni ve değişik tınılar elde edilebilirliği her ne kadar ileriye yönelik bir avantaj olarak gözüküyor olsa da, beraberinde bazı problemleride birlikte getirmektedir. Sözü edilen dezavantajlardan en önemlisi, Türk Müziği sazlarının volüm olarak Batı Müziği sazlarına göre daha kısıtlı bir yapıya sahip olmalarıdır. Bu nedenle Senfonik bir orkestra bünyesinde, volüm olarak sönük kalacakları bir gerçektir. Enstrüman adedi dinin yükseltilmesi yoluna gidilmesi halinde ise, entonasyon bozukluğunun meydana gelme olasılığı çok yüksektir. Bu artı ve eksiler doğrultusunda, avantajları en iyi şekilde ortaya çıkarabilmenin yanı sıra dezavantajları da en aza indirebilme amacıyla oluşturulacak orkestranın Oda Orkestrası olması uygun gözükmektedir. Bu seçim için en büyük etken Senfonik Orkestraya kıyasla daha az enstrümana ve daha az volume sahip olmasıdır.