Görsel anlatım diliyle sanat tarihi belgesel sinema ve sanat tarihi ilişkisi

Abstract

GÖRSEL ANLATIM DİLİYLE SANAT TARİHİ BELGESEL SİNEMA VE SANAT TARİHİ İLİŞKİSİ ÖZET Bu çalışmada, belgesel sinema ile sanat tarihi arasında var olan ilişkinin temelleri incelendi. Bu ilişkinin kaynakları üzerine daha önce yapılmış bir çalışmanın olmaması, söz konusu çalışmayı sınırlandıran en önemli etken oldu. Kaynaklar, sanat tarihi ve belgesel sinema alanında yapılmış temel çalışmalardan oluştu. Sanat tarihi ve belgesel sinema arasındaki ilişki incelenirken yöntem olarak, iki disiplin koşut kurgu ile anlatıldı. Giriş bölümünde, çalışmanın amacı ve yaklaşımı açıklandı. İkinci bölüm, 19.yy*da Avrupa Sanatı 'nın temel karakteri üzerine kuruldu. Toplumsal, ekonomik ve siyasi değişimlerin sanata yansıması, kırılma noktaları, üçüncü bölümde fotoğraf ve sinemanın ortaya çıktığı yıllarla ilişkilendirildi. 19.yy sonu ve 20.yy başında sanat dünyasının, sinemada nasıl bir ifade bulduğu irdelendi. Dördüncü bölümde, sinemanın ilk ürünleri üzerinde duruldu. Sinemanın diğer sanat dallarından ayrılarak bağımsızlaşmasının koşulları anlatıldı. Sinema alanında biçimlenen yaklaşımların sonuçları, ülke ve film örnekleriyle irdelendi. Beşinci bölümde, belgesel sinemanın 1920'li yıllarda ortaya çıkışının kaynakları ve tarihçesine kısaca değinilerek sinemada gerçekçi yaklaşımla ilişkisi incelendi. Buradan hareketle altıncı bölümde, sinema üzerine yazılmış ilk yazılardan yola çıkılarak, sinemanın kendi disiplinlerini nasıl oluşturduğu ve diğer sanatlarla ilişkisinin boyutlannı ortaya koyacak alıntılar yapıldı. Biçimci yaklaşımın, sinema tarihinde neden önemli olduğu incelendi ve sinemada ilk yorumun hangi koşullarda ortaya çıktığı incelendi. Sözü edilen bu gelişmelerin ele alınmasıyla, sinemanın bir sanat olarak nasıl bağımsızlaştığı ve belgesel sinemanın temellerinin nasıl oluştuğunu ortaya çıkardı. Altıncı bölümün sonunda yer alan gerçekçi yaklaşımın neden belgesel sinemayla en fazla örtüşen yaklaşım olduğu incelendi. Yedince bölümde, Avrupa' da modernizmin nasıl bir ortamda oluştuğu özetlendi. Bu özet aynı zamanda, sinemada yaklaşımların ve plastik sanatlarla nasıl bir etkileşim içine girdiği saptandı. Son bölümde, belgesel sinemanın propagandif niteliği üzerinde duruldu. Bu bölümün yer almasının nedeni, II. Dünya Savaşı sonrasında belgesel sinemanın nasıl evrildiğini ortaya koymaktı. Ebru ŞEREMETLİ Haziran 200 1 - V -

RELATIONSHIP BETWEEN DOCUMENTARY CINEMA AND HISTORY THROUGH VISUAL DISCOURSE SUMMARY In this study, the relationship between documentary cinema and art history is analysed. The serious lack of pre-existing studies on the sources of this relationship has constituted the most important constraint of this one. In that respect, bibliography of this dissertation is composed of the basic studies made on art history and documentary cinema. Methodologically, an inter-disciplinary analytical approach is maintained in order to make the analysis of the relationship between art history and documentary cinema. In the introduction section, the main aim and approach of this study is explained. Second section is build upon the main character of the 19th Century European Art. In the third section, reflection of the societal, economical and political changes on art. and the breaking-points have been associated with the period when photography and cinema had emerged. The forms of expression that art had found in the cinema at the end of 19th Century and the beginning of 20th Century is examined. In the fourth section, the very first products of the cinema are emphasised. The conditions which determined the independence of the cinema from rest of the art styles are clarified. Outcomes of the approaches that had occurred in the cinema filed are analysed on the basis of country and film examples. In the fifth section, relationship between the documentary cinema and realist approach is examined through clarification of the emergence of the documentary cinema in 1920's by making references to its sources and historical background. In that framework, by taking the very first articles written on the cinema as a starting point, quotations are used regarding to the ways in which cinema had created its own disciplines and to the relationship it has with other branches of art. Importance of the formalist approach in the history of the cinema is explored and the very conditions that had brought out the first comment/critic at cinema are appraised. By bringing the mentioned developments at stakes, the ways in which cinema has gained its independence as a form of art and the basis of documentary cinema has been maintained, are clarified. At the end of the sixth section, reasons for the almost perfect fit of realist approach and documentary cinema are clarified. In the seventh section the circumstances in which the modernism had emerged in Europe, are summarised. Through this summary, the relationship that had occurred between various approaches in cinema and plastic art is also being mentioned. - VI