Anadolu rock`ta melodik, armonik ve ritmik yapı: 1965-1975

Abstract

Anadolu rock ortaya çıktığı altmışlı yıllarda Türkiye'de özgün bir müzikal türün oluşumuna olanak sağlamıştır. Bu müzikal tür Amerika Birleşik Devletleri'nde ortaya çıkan Rock n Roll ile Anadoludaki makam müziği geleneğinin bileşiminden oluşmuştur. Eserlerde görülen majör, minör ve frigyen modaliteleri genel olarak makam müziği özellikleri göstermekte ve melodik seyir açısından da birbirleriyle büyük benzerlikler taşımaktadır. Melodik ritim açısından da her sanatçının belirli kalıpları sıkça kullandığı görülmektedir. Ayrıca ilk eserler yedi, sekiz ve onbir heceli olup; genellikle halk şiirlerinden bestelendiği için ritmik bölünmeler benzer biçimde kurulmuştur. Orijinal şarkı sözlerinin de yine halk şiirinde gördüğümüz bu hece ölçüleriyle yazıldığı görülmektedir. Makam müziği ile olan ilişkisinden dolayı sahip olduğu kendine has modal yapısı armonik açıdan da Batı'daki benzerlerinden farklılaşmaktadır. Majör modalitede I, IV ve V akorları her ne kadar form açısından blues ve rock n roll'a benzese de armonik yürüyüşün belirli akor kalıplarından oluşmadığı görülüyor. Minör modalite de ise hem V-i kadansının hem de popüler müzikte sıkça kullanılan bVII-i kadansının kullanıldığı görülmektedir. Frigyen modalitede ise bII-i ve bVII-i kadansları kullanılmaktadır.

When Anatolian rock first emerged in Turkey in sixties, it also contributed to the formation of an authentic musical style. This new musical style is a fusion of American Rock n Roll and Anatolian makam music. Generally modal structures such as major, minor and phrygian are very similar to makam music in terms of melodic lines and alterations. Artists use particular rhythmic patterns. The influence of folk songs and traditional poetry over lyrics forms these rhythmic patterns in seven, eight and eleven-syllable structure. As a result, original lyrics have the same syllabic structure. Altough these modalities share the same harmonic concepts, triads, harmonic successions and some cadences in the west, they differ from these structures in terms of chord choices and harmonic function. In major, ussage of I, IV and V chords are very similar to Blues and Rock n Roll. But there is not any fixed chord progression. In minor, V-i and bVII-i cadences are used by different artists. Also in phrygian -a very widely used modal structure- bII-i and bVII-i cadences give the characteristic sound of Anatolian Rock.