Okul yöneticilerinin problem çözme becerilerinin liderlik davranışlarıyla ilişkisi

Abstract

Anahtar Kelimeler: Liderlik, Problem Çözme, Eğitim Yönetimi Bu araştırmanın genel amacı, eğitim yöneticilerinin kişisel problem çözme ve liderlik özelliklerinin farkında olabilmeleri için, bu değişkenler arasındaki bağlantıyı ortaya çıkarmak ve yöneticiliklerini liderlik boyutuna taşıyarak eğitimin kalitesini arttırmaktır. Bu araştırmada problem, özel ve devlet ilköğretim ve lise düzeyindeki eğitim kurumlarında yönetici pozisyonunda çalışan müdür ve müdür yarduncılanmn problem çözme yetenekleri ile liderlik vasıfları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Yöneticilik süresi, cinsiyet faktörü ve görev yapılan okulun türü değişkenler olarak kabul edilmiştir. Kadın ve erkek yöneticilerin liderlik ve problem çözme tarzları alt boyutlarında farklılık gösterip göstermedikleri de incelenmiştir. Araştırmanın evreni, İstanbul ilindeki tüm devlet okullarında ve özel okullarda görev yapan müdür ve müdür yardımcılarını kapsamaktadır. Araştırmanın örneklemini ise 21 kadın ve 51 erkek olmak üzere toplam 72 okul yönetici oluşturmaktadır.Liderlik davranışlarını ölçebilmek için Avolio & Bass' in Dönüşümcü Liderlik Davranışı Ölçeği kullanılmıştır. Bu ölçekte, liderlik ilişkisine dair yöneticilere astlanyla olan ilişkileri sorulmaktadır. Problem çözme becerisini ölçmek için, P.P. Heppner ve C.H. Peterson'm Problem Çözme Envanteri kullanılmıştır. Bu ölçekte, bireyin problem çözme becerileri konusunda kendim algılayışı üzerine sorular sorulmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre, okul yöneticilerinin liderlik özellikleri ile problem çözme yetenekleri arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Yöneticilik süresi değişkenine göre liderlik ölçeği alt boyutları ve toplam liderlik puan ortalamalarında bir farklılaşma bulunamamıştır. Liderlik ölçeği alt boyutları cinsiyet değişkenine göre analiz edildiğinde, liderliğin karizma, entellektüel uyarım ve esin kaynağı olma alt boyutlarında anlamlı bir farklılaşma bulunamazken, bireyselleştirilmiş ilgi alt boyutunda kadınların lehine anlamlı bir farklılaşma tespit edilmiştir. Toplam liderlik puan ortalamaları cinsiyet değişkenine göre analiz edildiğinde ise kadınların lehine bir farklılaşma bulunmuştur. Problem Çözme Ölçeği alt boyutları cinsiyet değişkenine göre analiz edildiğinde, tüm alt boyutlarda aranılan niteliklerin kadınlarda daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Problem Çözme ölçeği toplam puan ortalamaları da cinsiyet değişkenine göre analiz edildiğinde kadınlar lehine anlamlı bir farklılaşma bulunmuştur. uLiderlik ve Problem Çözme Ölçekleri görev yapılan okulun türüne göre analiz edildiğinde, özel ve devlet okullarında çalışan kadın yöneticiler arasında anlamlı bir farklılık saptanamamıştır. Liderlik Ölçeği puanlarına göre özel ve devlet okullarında görev yapan erkek yöneticiler arasında bir farklılık saptanamazken, Problem Çözme Ölçeği toplam puan sonuçlarına göre devlet okullarındaki erkek yöneticilerin özel okullardakilere göre daha belirgin problem çözme becerilerine sahip oldukları tespit edilmiştir. uı

Key Words: Leadership, Problem Solving, Educational Management The purpose of this study is to find out the relationship between the leadership behaviours and problem solving abilities of school managers. The problem of this research is the analysis of the relationship between leadership behaviours and problem solving abilities of school managers and assistant managers working in state and private secondary and high schools. The type of school, age, gender and managerial experience are the variables of the study. The universe of this study is comprised of the managers and assistant managers working in state and private schools in İstanbul. The sample includes 72 school managers in total, 21 female and 51 male. Transformational Leardership Behaviours Questionnaire, originally developed by Avalio& Bass and Problem Solving Questionnaire, originally developed by Heppner& Peterson were used to analyse the leadership behaviours and problem solving skills. IVData were analysed using statistical techniques of mann Whitney-U, Kruskal Wallis-H and Pearson Correlation in SPSS version 11. Results of the study showed that there is a positive correlation between the leadership behaviours and problem solving abilities of school managers. No significant differences were found in leadership behaviours depending on years of experience in the administrative position. Analysis of total scores of Leadership Behaviours and Problem Solving Questionnaire showed that women have more dominant leadership behaviours and problem solving abilities than men. Moreover, no significant differences were found between the feamle managers in state schools and the ones in private schools. Besides, the results showed that male managers in state schools differ from the ones in private schools in problem solving abilities even no significant differences were found in leadership behaviours.