2003 Amerikan işgali sonrası Türkiye-Irak ilişkileri

Abstract

Tarih boyunca özellikle bulunduğu coğrafyadan kaynaklı hep dikkatleri üzerine çeken ve sürekli olarak çatışma ve savaşlara sahne olan, Balkanlar, Kafkaslar ve Ortadoğu arasında, kıtaları ve kültürleri birleştiren bir noktada yer alan ve son olarak Amerika'nın Irak'ı işgali ile birlikte tekrar bütün dünyanın dikkatlerini üzerinde topladığı bir bölgede yer alan Türkiye'nin, kuşkusuz daha çok uzun süre birçok sıkıntı ve problemlerle karşı karşıya kalması, Irak ve bölgesinin de bu konuda önemli bir rol oynaması kaçınılmaz bir gerçektir.694 yılında ilk olarak Türklerle tanışan Irak bölgesi, 1055 yılından 1916 yılına kadar zaman zaman hâkimiyet el değiştirse de Türklerin egemenliğinde kalmıştır. Türk varlığının bir yönüyle 1400 yıl kadar sürdüğü bölge ve bölge insanıyla günümüze kadar uzanan köklü bağlar kurulan Irak ile gerek ekonomik gerekse de kültürel ilişkiler bazen olumlu bazen sıkıntılı bir seyir takip etmiştir. Özellikle son işgal ile Irak kadar olmasa da bütün bölge istikrar yönünden zaafa uğramıştır. Bölge dışındaki birçok ülke de az çok bundan nasibini almıştır. Türkiye bu savaş ortamından, istikrarsız ve kaoslarla boğuşan bu bölgeden kendisine yönelik terörizm faaliyetlerinden oldukça etkilenmiştir. Olumlu bir zemin bulan terör artmış, ekonomik yönden ise özellikle petrol boru hattının ambargo neticesi kapatılmasıyla ve sınır ticaretinin sekteye uğramasıyla fazlasıyla etkilenmiştir. Ayrıca halen Irak'ta yaşayan soydaşlarımız da her geçen gün farklı farklı sıkıntılarla karşı karşıya kalmaktadırlar. Kısacası özellikle son dönem Türk dış politikasında Irak önceki dönemlere kıyasla çok daha önem arz eden bir duruma gelmiştir.İki komşu ülke olan Irak ve Türkiye'nin ilişkileri incelenmiş, özellikle Irak'ın işgali ile birlikte meydana gelen yeni gelişmeler ışığında mevcut durum ve gelecekteki muhtemel gelişmeler değerlendirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Ortadoğu, ABD, Irak, Birleşmiş Milletler, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Petrol, Kitle İmha Silahları.

Turkey is located between Balkans, Caucasus, and Middle East where junctions continents and cultures. It has been an area of many conflicts and wars during the history. This region has taken attention of the world one more time with the invasion of IRAQ by the USA. It seems that Turkey will face many problem originated by the region many of which will be about Iraq and its surroundings.The region of Iraq was first met with Turks in 694. Turks ruled the region between 1055 and 1916. Relationship between people of Iraq and Turkey has been strong but cultural and economic and political relations have been fluctuating. Especially with the last invasion of Iraq not only Iraq but also the rest of the whole region was affected and the stability was destroyed. In this war environment Turkey get its share and hit by devastating effect of terrorism. Level of terrorism raised because the conditions were easing the grow terrorism. Turkey also effected economically because the oil pipeline was closed and the border trade was interrupted. Also Turkish origin people of Iraq have been facing with different problems day by day. In summary especially in the last decades Iraq became more important in Turkey?s foreign policy comparing to the previous ones.The relationship between two neighbor countries Iraq and Turkey were examined in this study, especially new developments starting with the invasion of Iraq current conditions and possible future conditions were evaluated.Keywords: Middle East, USA, Iraq, United Nations, United Nations Security Council, Oil, Weapons of Mass Destructions.