Çend çîrokên herêma şêxan(Metn – analîz )

Abstract

Dünyada ve ülkemizde masallar birçok araştırmaya konu olmuştur. Çoğu zaman masalları `bir varmış bir yokmuş, bilinmeyen bir diyarda`, `bir varmış bir yokmuş zamanlardan bir zamanda` sözleriyle başlar ve dinleyiciyi olağanüstü ve fantastik hayallere sevk eder, bazen dinleyenleri başları bulutların üstünde bir dağa çıkarır, bazen de dinleyicileri yerin yedi kat altına götürür. Kürt toplumu uzun kış gecelerinde masallarla arkadaşlık ederdi yani masallar Kürtlerin yaşamlarının bir parçası idi. Bazı masallar vardı ki bunlar ulusal idi yani bütün kürt bölgelerinde bilinen masallar idi ( Şengê ile Pengê, Mîrza Mûhammed) bazıları da sadece bir yöreye has idi ya da sadece bir köyde bilinen masallar idi.Her bir bölgenin kendine has masalları var/vardı. Bu bölgelerden (yöre) biri de Şanlıurfadaki Şêxanlı bölgesinin masallarıdır. Şêxanlı bölgesi ismini Şêxanlı aşiretinden almaktadır. Bundan dolayı Şêxanlı bölgesinin masallarını Şêxanlı aşiretinin masalları olarak da adlandırabiliriz.Biz, yukarıdaki kelimeleri bilerek geçmiş zaman ekleri ile kulandık. Çünkü televizyonun, cep telefonunun, internetin çıkmasıyla ya da başka bir deyişle kısaca teknolojinin ilerlemesi ile birlikte, kürt toplumunda artık masallar anlatılmamakta ve masallar can çekişmektedirler (ölmek üzereler). Kürt masal anlatıcıları ya vefat etmişler ya da yaşlı olmalarından dolayı masalları unutmuşlardır.Bizim de çabamız, Şêxanlı aşireti içinde unutulmak üzere olan, yok olmak üzere olan ve masal literatürüne girmemiş olan masalları toplamak ve bu masalları ölümden, yok olmaktan kurtarmak içindir.Anahtar Kelimeler: Şêxanlı Yöresi, Şêxanlı Aşireti, Masal

Folk tales have been comeup for many discussion in ourcountry and in the World. They usually starts with the sentences saying ` onceopun a time, in anunknown country…` or `once opun a time, a time from times…` and Folk tales encourage listen ers to extrao rdinary and fantastic dreams, sometimes have listeners clim bup mountains whose top sare over the clouds and sometimes take people under the seven fold of the earth. Kurdish society companied with folk tales in the long winter nights. That's to say; folk tales were a part of the kurds. There were some folk tales (like Şengê and Pengê or Mîrza Muhammed), which were national. Namely they were known all parts of the kurdish regions. And but some of them were peculiar to only one regionor they were known only in one village. Each religion has(had) folk tales which (were) are special to them. One of the seregions is Şêxanli and its folk tales are examples of the sespecial folk tales. Şêxanli region is named after the Şêxanli tribe. So we can name them asthe Şêxanli region's folk tales.We explained the sentences above in the past tense. Because Kurdish folk tales haven't told any more in the kurdish society because of the invention of the televisions, the mobile phones andt he use internetor in other words due to advance of technology and the folk tales are in throes of death (they are about to die). And the kurdish story tellers were died or they forgot the folk tales owing toold age.Our struggle is to gather the folk tales which are about to be forget tenorvanished in the Şêxanli tribe and can not find their places in our literature. And also our struggle is to save the folk tales embellishingour dreams and deliver them from the death.Key Words: Şêxanlı Region, Şêxanlı Tribe, Folktale