Türkiye`de serbest bölgelerin performansında bürokrasinin etkileri

Abstract

Geçmişi iki bin yıl önce Anadolu topraklarında kurulmuş olan serbest ticaret bölgelerine dayanan serbest bölgelerin modern örneklerinin kuruldukları ülkelerin ekonomilerine yaptıkları katkılar; son kırk yıldır bilimsel araştırmalara konu olmaktadır.Gelişen uluslararası ilişkilerin ekonomik alanda da kendini göstermesi sonucunda yutiçi sanayinin sınırları da kaçınılmaz olarak uluslararası alana doğru kaymaya başlamıştır.Bu sebeple ortaya çıkan ekonomik rekabet unsuru, girişimcileri başta hammadde ve işçilik olmak üzere, üretim maliyelerinin düşük olduğu, teşvik sistemlerinin yaygın olarak kullanıldığı; ülke içindeki ve dışındaki cazip faaliyet merkezlerini aramaya yöneltmiştir.Bu çalışmada ülkemizdeki serbest bölgelerin, ekonomiye katkısı, kuruluş yeri teorisinin temelleri ışığında ve dünya serbest bölge uygulamalarının sonuçlarıyla karşılaştırılarak incelenmeye çalışılmıştır.Ayrıca serbest bölgelerin, ülkelerin makroekonomik durumlarına yadsınamayacak derecede olumlu katkılar sağlamalarına rağmen girişimcilerin ve serbest bölgelerin performansını etkileyen bürokratik uygulamaların neler olduğu, bu bürokratik uygulamaların kaldırılması durumunda serbest bölgelerin ülke ekonomilerine yabancı sermayeyi çekmede lokomotif görev üstleneceği anlatılmaya çalışılmıştır.Son zamanlarda yaşanan dünya ekonomik krizi sonrasında serbest bölgelere ihtiyaç daha çok hissedilmeye başlamıştır.Ülkemizde de 1988 yılından itibaren Mersin ve Antalya Serbest Bölgeleri ile kurulmaya başlanan serbest bölgelerin sayısı geçen yirmi yılda yirmibir'e ulaşmıştır.Anahtar Kelimeler: Serbest Bölgeler, kuruluş yeri teorisi, makro ekonomik etkiler, bürokratik uygulamalar, serbest bölgelerin performansı

For over 2000 years, Anatolia has had established free zones. The contributions to the economies of these districts have been the subject of scientific research for the last 40 years.The development of international relations in the economic field are a result of the self realized limits in the domestic industry. The borders of the domestic industry inevitably began to slide in to the domestic area.For this reason, the resulting economic competitive factors, the entrepreneurs, especially raw materials and labor, the production costs are low, incentive systems are widely used as domestic and foreign activities in the appeal has directed to activity centers.In this study the free zones in our country are compared to the world free trade zones. The fundemental theroies practices and contributions the economy are reviewed.Positive contribution to the macro economic situation to these free zones can not be denied, in spite of the affect of breaucratic practices. The tasks to remove the breaucratic practices from the locomotive driven by foreign capital will be reviewed.The need for more free zones since the recent economic crisis has been felt. The number of free zones in the districts of Antalya and Mersin which were the first establihed in Turkey have reached 21, since 1988.Key words: Free Zones, location of organization theory, macro economic affects, bureaucratic practices, the performance of free zones