Karadeniz`in güvenliği ve Karadeniz Ekonomik İşbirliği

Abstract

Karadeniz bölgesinde, 1989'da Doğu Avrupa'da komünizmin çöküşü ve 1990'lı yılların sonuna doğru SSCB'nin dağılması ile birlikte dengeler değişmiş ve bölgede jeostratejik ve jeopolitik konum yeniden şekillenmeye başlamıştır. Günümüzde ise Karadeniz bölgesine önem artmış ve yalnızca bölgesel aktörlerin değil uluslararası aktörlerinde ilgi odağı haline gelmiştir. AB için Karadeniz'in önemi, bölgenin enerji koridoru olması ile , ABD'nin ise Karadeniz'e ilgisi 11 Eylül sonrası terörle mücadele kapsamında açıklanmaktadır. Bölgenin jeopolitik öneminin artması beraberinde Karadeniz'de güvenlik ihtiyaçlarının karşılanmasında bölgesel aktörler mi yoksa uluslararası aktörler mi etkin olacak sorusunu akla getirmektedir. Bu bağlamda Karadeniz'in güvenliğini sağlamak için AB, ABD( NATO) ve diğer uluslararası kuruluşlar çalışmalar yaparken, Türkiye ise bölge güvenliğinin Karadeniz'e kıyıdaş ülkelerle sağlanması gerektiğini savunmaktadır. ( Montrö Boğazlar Sözleşmesi dahilinde) Bu nedenle, Türkiye KEİ, BLACKSEAFOR ve KUH gibi yapılanmaları güvenliği sağlamada bir araç olarak görmektedir. Karadeniz güvenliğinin sağlanması kıyıdaş ülkeleri tek çatı altında toplayabilmiş KEİ ile mümkün gözükmektedir.Bu tez çalışmasında; Karadeniz'in değişen jeopolitiğine paralel olarak artan güvenlik ihtiyacının , bölgesel işbirliği olan KEİ ile sağlanabileceği ve Türkiye'nin öncülüğünde kurulan ?Karadeniz Ekonomik İşbirliği'nin?, ?Karadeniz Güvenlik İşbirliği'ne? dönüşmesi için KEİ'de ne gibi değişikliklere gidilmesi gerektiği incelenmiştir.Anahtar Kelimeler: Karadeniz, Geniş Karadeniz Bölgesi, KEİ, BLACKSEAFOR, KUH, Karadeniz'in Güvenliği

In the year of 1989, with the fall of communism in Eastern Europe and towards the end of 90?s the separation of SSCB balances have been changed in Black sea region and geopolitical position started to reform. In our day, Importance given to Black sea region has increased and has become the center of attention of not only regional actors but also international actors. The importance of Black sea for US is explained as for its being energy corridor and for USA, within the scope of war against terrorism post- 11 September. Along with the increasing geopolitics importance of the region , the question comes to mind considering whether regional actors or international actors will be effective in the fulfillment of safety needs of Black sea. In this respect, while US, USA (NATO) and other international institutions are working through in order to provide the security of Black sea US, USA (NATO) and other international institutions, Turkey argue that regional security needs to be provided by riparian countries. (within the compass of Montreux Straits Convention). For this reason Turkey sees the configurations such as KEİ, BLACKSEAFOR and KUH as a means of providing security. Security of Black sea seem possible by KEİ which gathered riparian countries under a single roof.In this thesis work, Increasing need of security in parallel with the changing geopolitics of Black sea may be provided by KEI, a regional cooperation, and what kind of changes in KEI need to be rang concerning the conversion of Black Sea Economic Cooperation into Black Sea Security Cooperation which are founded under the leadership of Turkey are analysed.Key Words: Black Sea, Wide Black Sea Region, KEİ, BLACKSEAFOR, KUH, Security of Black Sea