Câbir b. Abdullah ve hadis tarihindeki yeri

Abstract

Hadis rivayet tarihinde, muksirûn sahâbîlerin ayrı bir yeri vardır. Sünnet'in tahammül ve edâsında payları daha çok olduğundan, tenkidlere maruz kalmışlar, adlarına birçok rivayet uydurulmuştur. Batıl fırkalar da, onlara çeşitli iddialar nispet etmek suretiyle emellerini bu tanınmış şahsiyetler üzerinden gerçekleştirmek istemişlerdir. Bu çalışmada, rivayet sayısı, tekniği ve sünnetin cem' ve tedvîni açısından önemli bir yere sahip olup, Şî'a'nın birçok iddia nispet ettiği mümtaz sahâbî Câbir b. Abdullah ve hadis tarihindeki yeri incelenmiştir. Çalışma, bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, Câbir b. Abdullah'ın yaşadığı dönem, dönemin siyasî fırkaları ve ilmî anlayışı hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde, hayatı, sahâbe arasındaki yeri ve siyâsî kişiliğinin yanısıra, dönemin tartışmalı konuları hakkındaki görüşleri ele alınmış; fıkıhçılığı ve tefsirciliğine kısaca değinilmiştir.İkinci bölümde, Câbir b. Abdullah'ın Sünnet anlayışı ile hadis rivayet tarihindeki yeri araştırılmıştır. Bu bağlamda hadis tahammül ve edâsı, rivayet metodu, muksirûndan olmasını sağlayan faktörler, hadis kaynaklarındaki rivayetleri ve onun adına uydurulan rivayetler tespit edilmeye çalışılmıştır. Üçüncü ve son bölümde ise, İmâmiyye Şî'ası'nın Câbir b. Abdullah'a bakışı ve hakkındaki iddiaları değerlendirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Câbir, Sünnet, Hadis, Rivayet, Sahîfe, Hadis Tarihi.

al-Muksirûn companions have a special place in the narration history of the hadith. Since they had a strong role in the al-tahmammul and al-ada' of Sunnah, they had been criticized and many narratives were fabricated by referring to them. Superstitious segments of society related their ideas to these well-known persons intentionally to reach their goals. In this study, the place of preeminent companion Câbir b. Abdullah to whom many ideas were related by Shia and his place in the history of hadith were investigated in terms of his importance in technical, collective and codification talent in the field of hadith. This study includes an introduction chapter in addition to three chapters. The period Câbir b. Abdullah was living, political segments of societies of his time and the scholarly understanding of his time were given in the introductory chapter. In the first chapter, his life story, his fıqh/Islamic law aspect and hermeneutics aspect were mentioned in addition to his political personality and his place among the companions of his time.In the second chapter, Câbir b. Abdullah's Sunnah understanding and his position in the narration history of hadith were searched. In this context, his al-tahmammul and al-ada' of hadith, his narration method, the factors making him as maksirûn, his narration in the sources of hadith, the fabrication related to him were determined. In the third and last chapters, the view of Imâmiyye Shia on him and their ideas about him were evaluated.Key words: Cabir, Sunnah, Hadith, Narration, Sahîfe, History of Hadith.