Ayşî Mehmet Efendi`nin Rûhu`ş-Şurûh `ala`l-Maksûd fi`t-Tasrîf adlı eserinin edisyon kritiği

Abstract

Elinizdeki bu çalışmanın amacı, Osmanlı bilgini olan Ayşî Mehmed Efendi'nin kaleme aldığı Rûhu'ş-Şurûh 'ale'l-Maksûd fi't-Tasrîf adlı eserinin tahkikli neşrini gün yüzüne çıkarmaktır.Osmanlı âlimlerinden Ayşî Mehmed Efendi (ö. 1016/1607), 10. yüzyılda İzmir iline bağlı Tire ilçesinde doğmuştur. Osmanlının meşhur medreselerinde müderrislik yapmış; ulûm-u İslamiye ve dil edebiyatı alanında eserler yazmıştır. Ebû Hanife Numan b. Sabit'e nispet edilen el-Maksûd fi's-Sarf ın üzerine şerh ettiği bu eserinin veciz ve kapsamlı olması hasebiyle Arapça sarf kitapları arasında ehemmiyetini muhafaza etmiştir.Çalışmamızın giriş bölümünde, Arapça sarf bilgisi ve önemi hakkında kısaca bilgi veril-miştir.Birinci bölümde, Ebû Hanife Numan b. Sabit'in hayatı, eserleri ve yazdığı el-Maksûd fi's-Sarf adlı eseri ve bu eserin üzerine yapılan şerhler hakkında kısaca bilgi verilmiştir. Ayrıca Ayşî Mehmed Efendi'nin hayatı eserleri ve yazdığı Rûhu'ş-Şurûh 'ale'l-Maksûd fi't-Tasrîf adlı eserin önemi hakkında bilgi verilmiştir.İkinci bölümde, ulaşabildiğimiz eserin nüshaları tanıtılmış ve nüsha seçimindeki kıstas belirtilmiştir.Üçüncü bölümde ise, Rûhu'ş-Şurûh 'ale'l-Maksûd fi't-Tasrîf adlı eserin edisyon kritiği yapılmıştır.

The aim of this present work is to bring out the verse of the work of Ruhu'ş-Shurûh'al'l-Maksudfi't-Tasrîf, the work of Ayşî Mehmed Efendi, the Ottoman scholar.Ayşî Mehmed Efendi (d. 1016/1607), one of the Ottoman scholars, was born in the 10th century in the district of Tire in the province of Izmir. He made a profession in famous medieval madrasah of the Ottoman Empire; he has written works in the field of ulûm-u Islamic and language literature.Due to the fact that the annotate work on al-Maksudfi's Sarf is concise and comprehensive, which is attributed to Abu Hanife Numan b. Sabit, it preserved the importance among Arabic writing knowledge book.In the introduction to our study, brief information was given about Arabic writing knowledge and preaching.In the first chapter, Abu Hanifa Numan b. Sabit's life, works, and the work of al-Maksûdfi's named Sarf, and the commentaries made on this work were briefly given. The life, works of Ali Aishi Mehmed Efendi and information about the importance of the work named Ruhu'ş-Shurûh 'ale'l-Maksûdfi't- Tasrîf was given.In the second chapter, the copies of the work, we are able to reach, have been introduced and the criteria for the selection of the copy have been specified.In the third chapter, the critique of the edition of the work Ruhu'ş-Shuruh 'ale'l-Maksûdfi't-Tasrîf was made.Key words: Ayşî Mehmed Efendi, el-Maksûd, Rûhuş-Şurûh, Tirevî.