Lise öğrencilerinde problemli internet kullanımının akademik güdülenmeye etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada problemli internet kullanımının akademik güdülenmeyi yordama düzeyi incelenmiştir. Aynı zamanda araştırmada cinsiyet, okul türü ve sınıf düzeyi açısından akademik güdülenme arasındaki farklılıklar araştırılmıştır. Araştırmada problemli internet kullanımı ve akademik güdülenme arasındaki ilişkiyi inceleyen ilişkisel ve betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini ise 2017-2018 eğitim öğretim yılı Erzurum ili Merkez İlçelerinde bulunan Fen Lisesi, Sosyal Bilimler Lisesi ve Anadolu Liselerinden 9., 10., 11. ve 12. sınıfa devam eden 360 kız 280 erkek toplam 640 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Problemli İnternet Kullanım Ölçeği-E, Akademik Güdülenme Ölçeği kullanılmıştır. Uygulama sürecinde elde edilen veriler üzerinde Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı, Yapısal eşitlik modeli (YEM), bağımsız örneklemlerde t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Post Hoc LSD analizi kullanılmıştır. Analizler LISREL 8.80 ve SPSS 21.00 programları aracılığıyla yapılmıştır. Araştırmada .05 anlamlılık düzeyi esas alınmıştır.Araştırma sonucunda problemli internet kullanımı ve akademik güdülenme ölçeklerinin alt boyutları arasında negatif düzeyde anlamlı ilişkiler olduğu, problemli internet kullanımının akademik güdülenmeyi negatif düzeyde anlamlı olarak yordadığı sonucuna ulaşılmıştır. Cinsiyet ve akademik güdülenmenin alt boyutu kendini aşma arasında anlamlı bir farklılık olmadığı ama bilgiyi kullanma ve keşif alt boyutları arasında ise anlamlı bir farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Akademik güdülenme ve sınıf düzeyi arasında farklılık olduğu görülmüştür. Akademik güdülenmenin alt boyutu olan bilgiyi kullanmada Sosyal Bilimler Lisesinde eğitim gören öğrencilerin Fen ve Anadolu Lisesinde eğitim gören öğrencilerden anlamlı bir farklılıkta daha yüksek puan ortalamasına ulaştıkları belirlenmiştir. Ayrıca Anadolu ve Sosyal Bilimler Lisesinde eğitimini devam ettiren öğrencilerin akademik güdülenmenin alt boyutu olan keşifte Fen Lisesinde eğitimini devam ettiren öğrencilerden anlamlı bir faklılıkla daha yüksek puan ortalamasına ulaştıkları sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Problemli İnternet Kullanımı, Akademik Güdülenme, Ergenlik.

The aim of this study was to investigate the predictive effect on academic motivation of problematic internet usage in high-school students. At the same time, the differences between academic motivation in terms of gender, school type and grade level were investigated. In this research, a relational and descriptive survey model was used to examine the relationship between problematic internet use and academic motivation. The sample of the study consisted of 640 girls and 280 boys totally 640 students attending the 9th, 10th, 11th and 12th grades of Science High School, Social Sciences High School and Anatolian High Schools located in the central districts of Erzurum in 2017-2018 academic year. Personal Information Form, Problematic Internet Usage Scale-E and Academic Motivation Scale were used as data collection tools. Pearson Product Moment Correlation Coefficient, Structural Equation Model (SEM), independent samples t test, one-way analysis of variance (ANOVA) and Post Hoc LSD analysis were used on the data obtained during the application process. The analyzes were performed through LISREL 8.80 and SPSS 21.00. In the research, .05 significance level was used.It was concluded that there was a negative significant relationship between problematic internet use and sub-dimensions of academic motivation scales, and problematic internet use positively predicted academic motivation.It was concluded that there was no significant difference between gender and self-transcendence of academic motivation, but there was a significant difference between using knowledge and discovery sub-dimensions. There was a difference between academic motivation and grade level. It is seen that the students who are educated in Social Sciences High School have higher scores than the students who are educated in Science and Anatolian High School in terms of using knowledge which is the sub-dimension of academic motivation. In addition, the students who continue their education in Anatolian and Social Sciences High School in the discovery of the sub-dimension of the academic motivation of students who continue their education in Science High School has reached a higher score average difference.Key Words: Problematic Internet Use, Academic Motivation, Adolescence.