Soğuk Savaş döneminde Türk istihbarat kurgusu

Abstract

Bu yüksek lisans tezi, İkinci Dünya Savaşı'nın bitmesiyle başlayan Soğuk Savaş döneminde Türkiye'nin istihbarat anlayışı ve kurgusunun ne şekilde değişime uğradığını ortaya koymaktadır. Türkiye'nin ABD ile müttefik olmasının ve NATO'ya üye olmasının ardından Türkiye'nin istihbarat kuruluşlarında yaşanan değişiklikler irdelenmektedir. İlk Türk devletlerinden başlayarak Türk istihbarat sisteminin üzerine inşa edildiği temeller ve Kurtuluş Savaşı'nın ardından Türkiye'nin istihbarat teşkilatı Milli Emniyet Hizmetleri'nin kuruluş öyküsü de çalışmanın kapsamına girmektedir. Tezin esas konusunu oluşturan Türkiye'nin istihbarat kurgusunda değişikliklere yol açan tüm olay ve gelişmeler ayrıntılı olarak ortaya konulmaktadır.Çalışma, Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri ilişkilerinin gelişmesi ve Türkiye'nin NATO'ya kabul edilmesiyle Türk istihbarat kurgusunun büyük ölçüde komünizmle mücadele konseptine göre değiştiği savına dayanmaktadır. Sovyetler Birliği'ne sınır olması nedeniyle Soğuk Savaş'ın kilit ülkesi Türkiye olmuştur. Bu Türkiye'yi ABD için çok önemli kılmaktadır. Türkiye ise Sovyetler birliği tehdidine karşı ABD ile yakınlaşmıştır. Güvenlik kaygısıyla gelişen bu ilişkiyle birlikte Türkiye'nin istihbarat yapısı adeta evrim geçirmiştir. Milli İstihbarat Teşkilatı ve Emniyet İstihbarat yeniden yapılandırılmıştır. Türk Silahlı Kuvvetler bünyesinde de Özel Harp Dairesi kurulmuştur. Türkiye, bu dönemde başta ABD olmak üzere Batılı ülkelerin istihbarat servisleriyle ortak çalışmalar yürütmüştür.Anahtar Kelimeler: MAH, CIA, KGB, Özel Harp Dairesi, Seferberlik Tetkik Kurulu, Milli İstihbarat Teşkilatı, Soğuk Savaş

This MA Thesis reveals how Turkish intelligence?s fiction and understanding has changed after the end of the Second World War during the Cold War. It investigates the changes on Turkish intelligence organization after being allied with the United States and NATO membership was approved. This Thesis covers the history of Turkish intelligence system starting from the first Turk states till the foundation of National Security Services after the Independence War. All the events and developments that led to changes in Turkish intelligence setup presented very detailed that constitutes the main subject of this thesis.The study depends on the claim of the development of relations between the United States of America and Turkey and after the NATO membership was approved while the Turkish intelligence has been changed largely based on fiction the adoption of the concept of fighting communism. Turkey has become a key country due to have boundary with the Soviet Union during the Cold War. This makes Turkey very important for the United States. Turkey became closer against the threat of the Soviet Union with the United States. Turkish intelligence structure has been almost evolved with this relationship that depends on the security concerns. National Intelligence Agency and the Police Intelligence had been restructured. The Office of the Special Warfare has been established within the Turkish Armed Forces. Turkey conducted joint studies with the intelligence services of the United States and western countries during this period of time.Key Words: NSS, CIA, KGB, Office of Special Warfare, Inspector General Mobilization, National Intelligence Agency