Türk dış politikasında milletler cemiyeti dönemi

Abstract

Milletler Cemiyeti, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda galip devletler tarafından kurulmuştur. Cemiyetin amacı, savaş esnasında bozulan dünya düze¬ninin yeniden oluşturulmasına ve devamına yardımcı olmak idi. Yani uluslararası barışın korunması hedeflenmişti. Ancak savaşta yenilen devletler üye olarak kabul edilmemişlerdir. Daha sonra mağlup olan devletlerde cemiyete teker teker üye olmuşlardır. Türkiye'nin ise üyeliği gecikmiştir. Bunda en çok Milletler Cemiyeti'nin Musul Meselesi'ndeki taraflı tutumu ve Sovyet Rusya'nın tavrı etkili olmuştur. Sovyet Rusya, Türkiye Milletler Cemiyeti'ne üye olduktan iki yıl gibi kısa bir süre zarfında cemiyete üye olmuştur. Türkiye Milletler Cemiyeti'ne üye olmadığı dönemlerde de cemiyetteki toplantıları, kararları yakından takip etmiştir. Türkiye gerek üye olmadığı dönemde gerekse üye olduktan sonra uluslararası meselelerini Milletler Cemiyeti aracılığıyla çözümlemeye gayret göstermiştir. Türkiye'nin bu tutumu cemiyete üye olması yolundaki gelişmeleri hızlandırmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Milletler Cemiyetine üyeliği sonrası, dönemin yayılmacı politika izleyen devletlerine Milletler Cemiyeti aracılığıyla karşı çıkmış, hatta Boğazlar Meselesi ve Hatay Meselelerinde Cemiyete üye olmanın avantajını kullanmıştır.Anahtar Kelimeler: Milletler Cemiyeti, Türkiye'nin Dış Politikası, Musul Meselesi, Boğazlar Meselesi, Hatay Meselesi.

The League of Nations ,at the end of the First World War, was established by the victori¬ous powers. The purpose of the society was to help continue of the world order damaged during the war and That was targeting the protection of international peace. However, the states defeated in the war were not considered a member of the society. But later,the defeated states also became a member of the society one by one.But,the membership of Turkey has been delayed.The sided attitude of the United nations on Mosul ıssue and also Soviet Russia?s attitude has been effective in this delay. Soviet Russia has been a member of society in a short time after the membership of Turkey. Turkey had followed up the desicions taken in the community more closely ,even when ıt was not the member of the community Turkey had always tried to solve ıt?s international ıssues throug the United nations even ıf ıt was not the member of the community The attitude of Turkey in this period has accelerated ıt?s membership of the community. After The repuplic of Turkey became a member of the League of Nations,ıt opposed to the states that shows expansionist policy through the League of Nations. Even in the matter of the Straits and Hatay question ,Tukey used the advantage of being a member of the League of Nation.Key Words: League of Nations, Turkey?s Foreign Policy, Mosul Question, Hatay Question.