Gîreke rêzmanî û ferhengiyekanî kar, le zmanî kûrdî û farsîda

Abstract

Fiillerin Kürtçe ve Farsça'da Aldığı Ekler adlı bu tez, Kürtçe ve Farsça'da fiillerin dilbilim ve sözlük bilim kurallarına gore aldığı ekleri karşılaştırmayı amaçlayan mukayeseli bir araştırmadır. Dilin temel birimi olan fiilin dilbilim ve sözlük bilim kuralları çerçevesinde aldığı eklerin, dile ve dildeki yeni kelimelerin oluşum süreçlerine etkisi, bu konuyu çalışmamızın esas nedenini teşkil etmektedir. Araştırmamız, giriş ve üç bölümden meydana gelmektedir. `Ekler ve fiil: Teorik Çerçeve` adlı birinci bölümde muhtelif yönlerden `ekler` tartışılmış ve ıstalahi manaları ele alınmıştır. Bu bağlamda ek çeşitleri, fiillerin diksiyonu ve kısımları ayrıntılı biçimde ele alınarak incelenmiştir. `Fillerin Kürtçe ve Farsça'da Aldığı Ekler` adlı ikinci bölümde Kürtçe ve Farsça'daki fillerin; zaman, mekan, belirlilik, belirsizlik, olumluluk, olumsuzluk gibi açılardan aldığı ekler mukayese edilmiş, ortak ve farklı yönleri tesbit edilmiştir. `Sözlükbilime Göre Kürtçe ve Farsça'da Fiile Getirilen Ekler` isimli üçüncü bölümde ise Kürtçe ve Farsça'daki fiillere yapılan ekler sözlükbilim bağlamında mukayeseli bir biçimde incelenmiştir. Sonuç bölümünde ise tezde ele alınan konularla ilgili bazı değerlendirmeler yapılmış ve tez sonucunda elede edilen bulgulara yer verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Ek, Fiil, Dilbilim, Sözlükbilim, Önek, Sonek.

This paper is an attempt to study `Verb's Grammatical and Lexical Affixes in Kurdish and Persian`. The paper is comparative, descriptive, and analytic between Central Kurdish and Persian. The reason for choosing the topic is the important role that the grammatical and the lexical Affixes play and their productivity in forming new words in terms of parts of speech, especially with the verb, which is very crucial in making distinctions between languages. Apart from the introduction and the conclusions, the paper consists of three chapters: Chapter one, which is entitled `Affix and verb, a theoretical analysis`, is devoted to discuss and define the term 'Affix' from various side. Also, the relationship between Affix and affix is dealt with, and the distinctive features to differentiate between the two, as well as presenting some types of morpheme. In another part, the verb and its types are mentioned. Chapter two is about `verb's grammatical Affixes in Kurdish and Persian`, in which some various Affixes in both languages are elaborated, and the common and distinct points between them are presented. Chapter three is `verb's lexical Affixes in Kurdish and Persian`. In this chapter, prefixes and suffixes are described in both languages. As in chapter two, the common and distinct points are shown. At the end of the paper some concluding points appear, as well as the references that have been used in the paper. And the abstract of the work in Kurdish, Turkish, Arabic, and English. KeyWords: Affixs, Clitics , Verb, Lexical, Gramatical, Prefix, Suffix.